Аларны хезмәтләндерергә тиешле булган йорт ник әле хакимлек итәргә тиеш?! Һәркем үз урынын белергә тиеш. Ләйләнең күңелен җылытып торучы бер генә нәрсә бар иде бу мизгелдә. Ул бу йортны теләсә кайсы вакытта сүндереп куя ала. Юк, барыбер ул хуҗа булып чыга. Ул менә хәзер үк бары тик бер кнопкага гына баса, һәм йорт гадидән дә гадигә әйләнә. Хәзер үк сүндереп куярга кирәк. Хәзер үк…

Ләйлә шул уйлар белән өйгә атласа да, ишектән керү белән үзен ниндидер якты нур чолгап алуын тоеп, тыелып торды, ә бер мизгелдән баягы теләге бөтенләй юкка чыкты. Соң шундый соклангыч өйне сүндереп куялар димени?! Бу йорт бит синең җаның-тәнеңне назга, ләззәткә төрә, син үзеңне бәхетле итеп сизсен өчен, бу йорт барысын да эшли. Соклангыч өй бу!

Ул ишек төбендә беркадәр басып торды. Аннан соң кухняга узды. Берәр эш эшләргә кирәкмиме дигәндәй, күзләрен йөгертеп алды. Бөтен җир җыйнак һәм пөхтә иде. Бернигә дә кул тидерерлек түгел. Баягы уй тагын үзен сиздереп куйды. Артыклык тойгысы.

– Ләйлә, син борчылма…  –  дигән ягымлы тавыш ишетелде.  –  Әкренләп син барысына да күнегерсең. Теләсәң, без синең белән икәүләп ашарга әзерли алабыз. Илдар кайтуына. Шулай итәбезме?

Хатын, кемнедер күрергә теләгәндәй, алан-йолан каранып куйды. Һәм елмайды:

– Юк… Үзең генә пешерерсең инде…

– Ничек телисең…  –  Йортның тавышында да елмаю ишетелгәндәй булды.  –  Әмма беркайчан да үзеңне кирәксез итеп тойма. Мин  –  сезнеке, һәм мин  –  сезнең өчен. Әгәр син үзеңне артык дип хис итсәң, мин дә үземнең артыклыгымны тоям. Һәм…

– Һәм икебезгә дә кыен була,  –  дип дәвам итте аны Ләйлә.  –  Ярый… Гафу ит… Өйрәнермен әле…

Йорт башкача дәшмәде. Әмма аның сүзләреннән соң Ләйләгә чынлап та рәхәт булып калды. Йорт хаклы иде. Рәхәтлеккә дә күнегергә кирәк. Тарсынып-нитеп торырга, үз кәефеңне үзең җибәрергә ярамый. Һәм ул тагы ваннага атлады. Ял итәргә, гомернең ләззәтле мизгелләрен бөтен тулылыгында татып калырга кирәк. Ләйләнең күз алдында инде су астының соклангыч күренешләре пәйда була башлаган иде…

6

– Бер нәрсәдән дә куркасы юк,  –  дигән иде профессор.  –  Беләгеңә укол ясыйбыз да берничә минутка менә шушы ваннага кереп ятасың. Теләсәң, тикшеренүләр барышын күзәтерсең, теләсәң, йоклап ал  –  ихтыярың. Синнән бары тик бер генә нәрсә таләп ителә. Баштагы мәлдә фикерләреңне үз кичерешләреңә тупларга тырыш…

Профессорның сүзләренә караганда, бернинди дә авырлыгы булырга тиеш түгел иде. Әмма, укол ясагач ук, Илдар әлеге сүзләрнең хаклыгына шикләнә башлады. Беренчедән, аның тамырына кертелгән сыекча гади укол түгел, зәңгәрсу төстәге куе нәрсә иде. Икенчедән, ул бик тә авырттыра торган нәрсә булып чыкты. Әйтерсең Илдарның тамырлары буйлап кан түгел, ә юлында очраган бөтен нәрсәне дә кырып-себереп ашап баручы монстр хәрәкәт итә иде. Аның бөтен тәне тартышты, күзләре акайды, тешләре шыгырдап кысылды, иреннәре ерылды, битендәге тамырлары бармак юанлыгы булып бүртеп чыкты. Ләкин иң үзәккә үткәне бу түгел иде әле, аның тыны кысылды, бераздан ул үзенең бөтенләй дә сулыш ала алмавын тойды, әйтерсең кемнеңдер күзгә күренмәс кулы бугазыннан каерып тоткан иде. Башта ул бернәрсә дә күрмәде, соңрак күз алдындагы томан тарала төште, һәм үзе тирәли нәрсәдер эшләп йөргән кешеләр шәйләнде. Ләкин бу озакка бармады, бөтенесе дә әкрен генә калейдоскоптагы сурәтләр сыман вак кына кисәкләргә таркалды. Илдарның өстенә иелгән профессорның йөзе, аның артындарак торган Илдус белән Зифа, лабораториядәге күренешләр… Барысы да кечкенә кисәкчәләргә әверелеп, дерелдәп тордылар да җуела башладылар. Әйтерсең болар чынбарлык түгел, компьютер мониторындагы сурәтләр генә иде. Һәм алар җуелдылар да, күз алдында ап-ак экран гына торып калды… Ап-ак экран гына. Акрынлап, аклык ерагая башлады, һәм бераздан ул, күз күреме җитмәс биеклеккә китеп, зәңгәрсу караңгылык артына яшеренде.

Тирә-якта тик зәңгәрсу караңгылык кына иде.

Илдар күзләрен ачты. Күренеш үзгәрмәде. Бөтен тирә-юньдә  –  зәңгәрсу караңгылык, ә колакта ниндидер тылсымлы музыка уйный. Ниндидер сихри музыка  –  тынычландыра, үзенә буйсындырып, бөтен дөньяңны оныттыра.

Һәм ниндидер ис бар сыман… Саф һава… Юк… Тын юлларын иркәли торган саф һәм… бераз гына әчкелтем һава… Һәм салкынлык… ниндидер салкынлык… Ул синең җелекләреңә үтеп кереп калтыранырга мәҗбүр итми, ул бары тик бөтен булмышыңны кытыклатып кына тора.

Бераздан аның баш очында ниндидер шәүләләр пәйда булды. Кешеләр булса кирәк. Әйе, кешеләр… Аларның йөзен дә, гәүдә-кыяфәтен дә аерырлык түгел… Шәүләләр аның янында нәрсәдер эшләделәр. Алар әкрен һәм тавыш-тынсыз иде…

– Укол ясадыңмы?  –  дип пышылдады кемдер.

– Әйе…  –  дип җавапладылар.  –  Хәзер ул безнеке…

– Безнеке…  –  дип, канәгатьсез пышылдады берәү.  –  Минем әтине шушы нәрсә үтерде…

Тынлык урнашты.

– Мин беркемне дә үтермәдем…  –  дип акланды Илдар. Тик аны берәү дә ишетмәде.

Җил исеп куйды. Бу салкын да, саф та җил иде. Ничектер иркәләгән сыман тоелды.

– Юк…  –  диде кемдер.  –  Синең әтиеңне бу үтермәде. Бу түгел. Мин үз күзләрем белән күрдем.

– Җитәрегез!  –  Бу тавыш башлыкларыныкы иде бугай.  –  Вак-төяк нәрсәләр белән баш катырмагыз. Монда җитди эш бара.

Сөйләшүләр тынып калды.

Шәүләләр нидер эшли иде.

– Син барысын да дөрес эшләдеңме?  –  дип пышылдадылар бераздан.  –  Син моның ярдәм итәчәгенә ышанасыңмы?

Әлеге тавышны ул Зифаныкына охшатты. Димәк, ниндидер көтелмәгән хәл килеп чыккан. Көтелмәгән хәл килеп чыккан да, аны кабат дөньяга кайтарырга итәләр. Илдус нидер эшли, ә Зифа аңа ышанып җитми…

– Юк, ышанмыйм…  –  Монысы… Монысы профессор тавышы булырга тиеш…  –  Ләкин ни дә булса эшләп карарга кирәк…

– Ярдәм итәргә тиеш…

– Ул селкенеп куйды!  –  дип, куркып пышылдады берсе… Аны тавышыннан танып булмады…  –  Безгә китәргә кирәк…

Илдар инде бөтен түземлеген җуйды.

– Китмәгез!  –  дип кычкырды ул бар көченә.  –  Нишләп мине мондый хәлдә калдырып китәсез?!

Аны беркем дә ишетмәде.

– Ярдәм итә!  –  дип пышылдады кемдер. Илдар моны көтмәгән иде, шуңа да тавышны игътибарсыз калдырды. Әлеге мизгелдә аның өчен бары тик бер генә нәрсә мөһим иде  –  ташлап китмәгәннәр. Хезмәттәшләре аның янында калган! Димәк, ул кире кайтачак!

– Ярдәм итәргә тиеш, әлбәттә.  –  Бу  –  профессорның тыныч тавышы иде.  –  Ә сез нәрсә көттегез?! Колагыгызга киртеп куегыз, кемнедер шушындый сәяхәткә озатасыз икән, сез, эшнең нәтиҗәсеннән бигрәк, тәҗрибә астындагы кешенең исәнлек-саулыгы турында уйларга бурычлысыз.

– Ә мин нык курыккан идем…  –  диде Зифа.  –  Чынлап, профессор…

– Берничә минуттан аягында булачак ул. Шуңарчы бөтен нәрсәне әзерләп куегыз.

– Әзер, профессор.  –  Зифаның тавышында елмаю ишетелде:  –  Күптән әзер инде.

Илдар да күңеленнән генә елмая иде.

Бераздан ул күзләрен ачты. Илдар бүлмә уртасына куелган пыяла ванна төбендә, ниндидер яшькелт сыекча эчендә ята иде. Аның күзләре ачылганны иң беренче булып Илдус күрде һәм кычкырып җибәрде:

– Ул кайтты, профессор!

Илдар торып утырды. Хезмәттәшләре елмаешып кул чабарга тотынды. Бераздан Зифа белән Илдус аңа аягына басарга булыштылар һәм ванна янындагы келәмгә китерделәр.

– Калганын үзең карый тор,  –  дип елмайды Зифа һәм, өстәл янына килеп, ирләргә арты белән басты. Шул арада ук махсус җайланма Илдарның юеш киемнәрен салдырды да аның тәнен киптереп, бәрхет халат кидереп куйды. Бераздан, кулына укол тотып, Зифа килеп җитте. Аны күрүгә, Илдар елмаеп куйды:

– Тагын уколмы?

– Монысы куркыныч түгел,  –  дип елмайды профессор.  –  Иң авыры үтте инде. Котлыйм сине, Илдар!

– Сезне дә…  –  диде Илдар, һаман уколдан күзен алмыйча.  –  Бәлки, берәр таблетка гына бирерсез?

– Илдар!  –  Зифа бер кулы белән назлы итеп аның муеныннан кочаклап алды, икенчесен ирнең очасына юнәлтте.  –  Ә син шундый соклангыч егет…

– Мин егет тү…  –  Илдар янбашында чәнчү тоеп тынып калды, чыраен сытты һәм бар гәүдәсе белән Зифага асылынды.  –  Ү-үте-рә-сең…

Кыска буйлы кыз аның авырлыгын күтәрә алмыйча чайкалып куйды һәм ирне көч белән этеп җибәрде:

– Сытасың бит!..  –  дип елмайды ул.  –  Үзеңә кара да миңа кара…

– Ә нигә?  –  дип кашларын сикертте Илдар.  – Син дә ярыйсы гына!..

– Карагыз әле, профессор.  –  Илдусның кыяфәте кирәгеннән артык җитди иде.  –  Перфторуглеродларның тагын бер үзенчәлеген ачыкладык түгелме соң?! Безнең тәҗрибә астындагы кешебез, һушына килү белән, Зифага ташланды. Димәк, перфторуглеродлар потенцияне дә арттырып җибәрә.

– Ахмак!  –  дип шелтәләде аны Зифа.  –  Синең уеңда гел бер нәрсә инде…

– Ярый, тынычланыгыз.  –  Профессор шаярышка чик куйды.  –  Илдар, син ял бүлмәсенә керәсең. Ә сез… Эшләрегезне төгәлләгез дә  –  өйләрегезгә. Бүгенгә тәмам.

– Профессор, ә бәлки, минем фатирны юу турында…

– Илдус!  –  Рамил Әхмәтович бераз сүзсез торды һәм өстәл тартмасыннан ике диск алды:  –  Син иртәгә шушы мәсьәлә буенча әзер бул. Ә монысы сиңа, Зифа.

7

Рамил Әхмәтовичның кыяфәтенә караганда, Илдар белән икесе генә калгач, әллә нәрсәләр турында серләшерләр шикелле иде. Әмма Зифа белән Илдус артыннан ишек ябылуга ук, бүлмәдә тынлык урнашты. Берсе дә башлап эндәшергә ашыкмады. Әле булса ял бүлмәсенә кереп китә алмаган Илдар бөтен тәнендә ниндидер ләззәтле арыганлык тоеп, селкенергә дә иренеп утырса, профессор кашларын җыерып нәрсәдер уйлый, үзе өчен ниндидер бик мөһим нәрсәне хәл итә иде сыман. Илдар аңа карап-карап алды, ләкин бүлдерергә кыймады. Бераздан профессор үзе урыныннан кузгалды. Акрын гына атлап, өстәл янына килде. Ике кулы белән өстәлгә таянып, берничә минут басып торды. Аннан соң Илдарга борылды.

– Мин баягы тәҗрибәне тагын бер тапкыр кабатлау турында уйлаган идем,  –  диде профессор, хезмәттәшләре артыннан ишек ябылуга.  –  Бу юлы без икебез бергәләп сәяхәт кылырга тиешбез. Ләкин әле хәлсезләнебрәк торам. Безнең ул сәяхәтне беркадәр вакытка кичектерергә туры килер. Шулай хәтта яхшырак та булыр. Син дә көч туплап, әзерләнеп торырсың. Ә хәзер без синең сәяхәтең турында сөйләшербез…

Рамил Әхмәтович стенадагы электрон сәгатькә карап алды да бөтенләй икенчегә борды:

– Яңа йортта ничек соң?  –  диде ул, иң мөһим нәрсә турында сорашырга оныткан кеше сыман.  –  Әле аның бөтен мөмкинлекләрен дә татып карый алмагансыңдыр?

– Юк…  –  дип елмайды Илдар.  –  Әмма күргән кадәресе дә башка сыярлык түгел. Әйтеп аңлатып кына бетереп булмый аны. Шундый соклангыч! Рәхмәт инде сезгә, Рамил Әхмәтович!

– Ярый…  –  Профессор кул гына селтәде.  – Ванна кердең инде бүген?..

– Әйе…  –  Илдар канәгать елмайды.  –  Аны ванна гына дип әйтергә дә тел бармый…

– Әле эш бүлмәң белән танышып өлгердеңме соң?

Илдар елмайган җиреннән кинәт тынып калды.

– Юктыр әле,  –  дип, үзе үк җавап бирде профессор.  –  Эш турында уйлап та карамагансыңдыр. Мин, бер атна яшәгәч кенә, өйдә эш бүлмәсе дә барлыгын белдем.

– Юк…  –  диде Илдар, җиңел сулап.  –  Анда аяк та басмадым әле…

– Ярый, өлгерерсең…  –  Профессор аңа сынап карап торды.  –  Тик бер киңәшем бар. Эш бүлмәңне сүндереп куй. Вак-төяк нәрсәләрдә, әлбәттә, булыша ул. Әмма фикерне гел читкә, гел кирәксез нәрсәгә юнәлтеп тик тора. Ул йорт  –  ял итәр өчен, рәхәтләнеп, ләззәтләнеп яшәр өчен. Әмма ул эш өчен бармый. Шуңа күрә иң беренче итеп аны сүндереп куй. Һәм алай итүең турында беркемгә дә әйтмә.

Илдар елмайды:

– Соң аны әйтеп торасы бармыни?! Сүндерү белән билгеле була ич!

– Юк!  –  Профессор түш кесәсеннән кечкенә диск тартып чыгарды.  –  Менә кайда аның даруы. Идарә итү пультына кереп, андагы дискны менә шушының белән алыштырып кына куясың. Һәм вәссәлам! Бөтен система төгәл эшли. Ә синең эш бүлмәңнең сүндерелүе турында беркем дә белми.

– Ничек инде?!  –  Илдар шаяртмыймы икән дигәндәй сынап карады.  –  Алай булмый бит!

– Кил әле монда.  –  Рамил Әхмәтович аны тәрәзә янына алып килде.  –  Нәрсә күрәсең?

– Урам…

– Хәзер менә бу кинокамера аша кара.  –  Профессор, өстәл тартмасыннан кечкенә кинокамера алып, Илдарга тоттырды.  –  Кинога төшер урамны.

Илдар бертын урам күренешен төшерде дә профессорга борылды:

– Шуннан нәрсә?

– Менә болай. Синең кулыңда  –  урамны күзәтергә куелган камера. Ул урамда ниләр булганын төшерә. Ә сакчы  –  әйтик, урамдагы тәртип өчен җавап бирүче кеше  –  шушы камерадан күзәтә. Әгәр урамда ниндидер гадәттән тыш күренеш бар икән, ул шундук тиешле җиргә хәбәр итә. Хәзер без шушы камерадагы дискны алыштырып куябыз…

Рамил Әхмәтович чынлап та дискны алыштырды.

– Менә кара,  –  дип, ул камераны кабат Илдарга бирде.  –  Нәрсә күрәсең?

– Урам күренеше…

– Аңладыңмы инде?!  –  Профессор, ниһаять, төшендерә алуына сөенгән кебек иде.  –  Синең камерада да  –  урам күренеше. Гадәти урам күренеше. Һәм син, шушы күренешкә карап, урамда барысы да тәртиптә дип уйлыйсың…

– Ә асылда мин чынбарлыктагы урамны түгел, ә алдан төшерелгән нәрсәләрне күрәм… Шулаймы?!

– Синең эш бүлмәң белән дә шундый ук принцип килеп чыга. Аз гына катлаулырак процесс. Әмма нигезендә шушы күренеш ята. Һәм беләсеңме нәрсә?

– Нәрсә?

– Мин ул дискны сиңа бүләк итәм.

Илдар елмайды:

– Рәхмәт, Рамил Әхмәтович…

– Ярый. Әмма бүлмәңнең сүндерелүе хакында беркемгә дә, хәтта хатыныңа да әйтмә. Килештекме?!

– Килештек.

– Мә.

Икесе дә көлешеп алдылар.

– Моннан ары сиңа өйдә дә эшләргә туры киләчәк,  –  диде профессор, үзенең юмартлыгы өчен акланырга теләгәндәй.  –  Күбесенчә өйдә эшләргә туры киләчәк. Һәм мин синең юкка-барга бүленүеңне теләмим.

– Аңлашыла…

– Һәм тагы бер нәрсә.  –  Профессорның кулында кечкенә флакон пәйда булды.  –  Менә бу сыекчаны син бүген үк, өеңә алып кайтып, иң ышанычлы урыныңа яшереп куясың. Мин аның нәрсә икәнен дә, ни өчен кирәклеген дә әйтмим. Вакыты җиткәч, син аны кайда, кайчан һәм ничек кулланырга кирәген үзең аңлаячаксың. Килештекме?!

– Килештек.

– Мә.

Профессор тагын көлеп җибәрде. Аңа Илдар да кушылды.

– Ә хәзер,  –  профессор тагын җитдиләнде,  – без синең сәяхәтең турында сөйләшергә тиешбез. Әлеге тәҗрибәне син ничек күрдең, ниләр кичердең, гомумән, бу вакыйга турында нәрсәләр хәтерлисең  –  барысын да түкми-чәчми сөйләп бирергә тиешсең.

– Килештек…  –  дип елмайды Илдар.

– Ярый, син әзерләнә тор, ә мин менә монда бераз тәртип урнаштырам.

Профессор өстәл артына барып утырды. Илдар үзенең күргәннәрен бөртекләп сөйләргә җыенды һәм елмаеп куйды. Сөйләрлек бернәрсә дә юк иде. Профессор озак утырмады.

– Башладыкмы?  –  диде ул өстәлдән тору белән.  –  Син әзерме?

– Әзерен-әзер…  –  Илдар гаепле елмаеп куйды.  –  Ләкин мин берни дә сөйли алмыйм. Зифа беләгемә укол ясады һәм… Һәм мин ванна эчендәге су төбендә уянып киттем… Бары тик шул гына…

Профессор аңа бертын сынап карап торды да елмаеп җибәрде:

– Ярый. Шунысы да бик җиткән. Син бүген арыгансыңдыр инде. Кайтырга да мөмкиндер.

8

Илдар чыгып киткәч, Рамил Әхмәтович үзалдына елмаеп куйды. Ул аннан да, үзеннән дә канәгать иде. Бүгенге тәҗрибәләр уңышлы үтте. Әлбәттә, бу әле  –  алда торган зур эшнең башы гына, әмма Илдар  –  нык характерлы егет, һәм профессорның аңа ышанычы чиксез иде.

Рамил Әхмәтович лаборатория белән идарә итү бүлмәсенә керде. Бу кечкенә, метр ярымга метр ярымлык кына бүлмә иде. Ишектән узу белән, каршыда идарә итү өстәле тора, өстәлнең буеннан-буена стенага беркетеп эшләнгән яссы мониторлар тезелеп киткән, аларда бүлекнең дүрт бүлмәсе дә күренә иде. Профессор, өстәл янына килеп, төймәләргә баскалады. Экраннарда бернинди дә үзгәреш булмады, бары тик өстәл астындагы процессорның диск куйгычы гына ачылып китте…

Бу  –  Илдарга биреп җибәргән диск шикелле нәрсә иде, лабораториянең автоматлаштырылган хезмәтләндерү системасын өлешчә сүндереп тора. Рамил Әхмәтович аны эшендә дә, өйдә дә гел сүндереп куя иде. Әлеге системаны санга сукмаган өчен түгел. Юк. Бары тик ул әлеге тормышны башка галимнәрдән яхшырак аңлый, һәм әлеге система уңайлыклар тудыру белән бергә һәрбер кешене күзәтү, уч төбендә тоту өчен эшләнгәнен дә белә иде. Урамнарда да, аулаграк урыннарда да  –  беркайда да тәртип сакчылары йөрми. Әмма җинаятьчелек бөтенләй юк диярлек. Кешенең аң һәм акыл дәрәҗәсе югарырак булган өчен түгел, әлбәттә. Бары тик көнкүрешнең бөтен өлкәсенә дә үтеп кергән автоматик хезмәтләндерү, ә асылда, автоматик күзәтү системасы, ә тагы да төгәлрәк итеп әйткәндә, автоматик идарә итү системасы булганга. Синең һәрбер адымыңны, уйларыңны, импульсларыңны күзәтү астында тота торган система…

Профессорның Илдарны юк-бар сүзләр белән игътибарны алып, тоткарлап торуы да аның лабораториядә нәрсәләр белән шөгыльләнүен оныттыру өчен иде. Ваннадан чыгу белән кадаган укол үз эшен эшләп өлгергәнче, Илдар беркая да чыгарга тиеш түгел иде. Юкса аларның монда нәрсә белән шөгыльләнүе шул мизгелдә үк билгеле булачак. Ә бу  –  һәлакәт дигән сүз.

Аның кул астындагылар үзләренең перфторуглеродлар тудырган мөмкинлекне файдалану юлларын эзләү белән шөгыльләнүенә чынлап та ышана иде. Бу гаҗәп түгел. Алар яшәгән дөньяда һәр ун кешенең берсе галим, һәм алар нинди дә булса ачыш ясау белән мәшгуль. Чынлап та, зур ачышлар ясыйлар, һәм бу ачышларның берничә гасыр элек үк билгеле булганлыгы турында бөтенләй белмиләр иде.

Бу дөньяда тормышның асылын аңлаучылар бармак белән генә санарлык, һәм аларның язмышы  –  кыл өстендә. Профессор Гаскәров шундыйларның берсе иде. Әмма ул үзе ачкан чынбарлыкны үзе күтәрә алмыйча һәлак булды. Бу да гаҗәп түгел. Тормышка күзләре ачылгач, акылдан шашучылар да, йөрәге ярылып үлүчеләр дә аз булмас әле. Шуңа да нык характерлы, салкын акыллы кешеләр кирәк. Әмма андыйларны табу ай-һай авыр. Рамил Әхмәтовичның бөтен ышанычы Илдар иде…

Рамил Әхмәтович тәҗрибәләр үткәрү бүлмәсенә чыкты. Идарә пультының төймәләренә баскалады. Бераздан бүлмә уртасында баягы пыяла ванна пәйда булды. Шул арада ук эшкә керешкән алтынсыман төстәге беләк юанлыгы сыек торбалар аны зәңгәрсу сыекча белән тутыра башлады. Рамил Әхмәтович приборлар шкафына килеп аннан шприц алды, кирәкле флаконнан сыекча суыртты. Шприцлар икәү иде. Ул аларның икесен дә тутырды да, азак берсен зуррак флаконга бушатты. Тулы шприцны беләгенә кадады. Авыртудан бөтен мускуллары киерелде. Әмма профессор бирешмәде. Үзе кулланган шприц белән флаконны ул кабат ниндидер сыекчалар белән тутырды да шкаф шүрлегенең төбенәрәк тыкты. Ә бая ук бушатып куйганнарын ванна янындагы тумбочкага алып килде. Аңа һәрбер хәрәкәт зур авырлык белән бирелә иде. Аякларын көчкә күтәреп ванна янындагы келәмгә басты, һәм шундук диярлек өстендәге киемнәре юкка чыкты да, махсус трусиктан гына калды. Профессорның тамырлары бүртеп, бөтен тәне яшькелт зәңгәр төскә кергән иде. Ул, бар ихтыярын туплап, ваннага килде. Аякларын күтәрерлек хәле юк иде. Ул бертын уйланып торгандай итте. Һәм ваннага арты белән борылды, ике кулы белән аның ике як читенә таянып, акрын гына эчкә шуып төште.

– Карале, ничек шулай булдыра ала ул!  – Экранга төбәлеп утыручы ирләрнең берсе телен шартлатып куйды.  –  Бер тамчы су да чәчрәмәде…

Әмма иптәше аның соклануларын бүлешмәде. Ул кечкенә буйлы ябык гәүдәле адәм иде. Башының алгы ягы пеләшләнеп, лепкәсенә кадәр менгәнлектән, аны мондагы акыл ияләренең берсе дип уйларга мөмкин. Ләкин ул  –  бернинди дә галим түгел, ә бары тик Фәннәр академиясенең эчке тәртип буенча гади хезмәткәре генә. Хәер, аның вазифасы галимнәргә караганда югарырак бәяләнә, һәрхәлдә, тәртип сакчыларын катлаулы тестлар ярдәмендә сынап, иң ышанычлы кешеләрдән генә билгелиләр иде.

– Карале, Гомәр…  –  дип, тагын нәрсәдер әйтмәкче булды теге.

– Әйдә!  –  Гомәр инде чыгарга әзер иде.  –  Без тиз арада әйләнеп килергә тиешбез.

– Җитешәбез әле…  –  дип, юан гәүдәсен урындыктан кубарды Хәниф.  –  Шулкадәр һушсызланып кереп киткәч, ул ярты сәгатьсез адәм булмый әле…

Алар профессорның лаборатория белән идарә итү бүлмәсенә охшаш, әмма берничә тапкырга зуррак кабинетта утыралар иде. Ишек төбендәге келәмгә барып басу белән, икесенең дә өстендә көмеш төсендәге махсус костюмнар пәйда булды. Һәм алар, артык сүзгә вакыт әрәм итми генә, коридорга атладылар.

Профессорның лабораториясенә кергәч, Гомәр чыраен сытып куйды.

– Карале, ниндидер әчкелтем ис…  –  диде Хәниф,  –  шушында ничек түзеп утыралар микән?..

Гомәр бүлмәгә күз йөгертте.

– Кайдан башлыйбыз?  –  Хәниф өстәл янындагы шкаф алдына килеп басты:  –  Монда-а-а..

– Нәрсә?  –  Гомәр аны кырыс кына бүлдерде.  –  Анда нәрсә?