Шул ук урын. Гыйбадулла белән Зөлхиҗә тактадан матур итеп ясалган бәдрәф янында басып торалар. Бәдрәфнең маңгаена «Әбрәкәй» дип язып куйганнар.
Гыйбадулла (үз эшенә сокланып карап). Булды бит бу.
Зөлхиҗә. Бик килешле килеп чыкты.
Гыйбадулла. Кысталмаган килеш тә кереп чыгарлык.
Зөлхиҗә (җирдәге комганнарны рәтләп куеп). Дүрт комган җитәр микән?
Гыйбадулла. Карарбыз. Җитмәсә алырбыз. Бәлкем әле, торба белән су да кертербез. Шәһәрдәге шикелле итеп эшләрбез. Ялкауланды бит хәзер халык, бөтен эшен утырып эшли.
Зөлхиҗә. Гыйбади, «Әбрәкәй» дигәнне аңларлар микән?
Гыйбадулла. Клуб белән бутамаслар әле.
Зөлхиҗә. «Бәдрәф» дип язасы калган.
Гыйбадулла. Аны аңларлар дисеңме?
Зөлхиҗә. Бәдрәф әйбәтрәк. Фамилиябез дә Бәдриев. Колакка якын ишетелә.
Гыйбадулла. Ишетелгәч, язганчы әйтергә иде.
Зөлхиҗә. Хатын-кыз акылы төштән соң. Үзебезнең ындыр артындагы бәдрәфебездән дә матуррак бу, Гыйбади.
Гыйбадулла. Шулай тиеш. Үзебезгә кайтышы да ярый, халыкка дигәне матур булсын. Акыл бирдең әле, Зөлхи, «Әбрәкәй» янына нимесчә дә язып куябыз. Ни дисәң дә, акылны нимес бирде.
Җырлап-биеп, Хәяли керә.
Хәяли. Дулкынланып сулар керә
Парахут идәненә.
Мондый рәхәт, матур тормыш
Тик безнең илдә генә.
Исәнме, иптәш Бәдриев! Исәнме, иптәш Бәдриева!
Зөлхиҗә. Бик әйбәт әле, Хәяли. Үзең ни хәлләрдә?
Хәяли. Алда – гөл, артта – кычыткан. (Үз сүзеннән тәм табып көлә. Җырлап бии.)
Яшәгәне яшәп тора,
Үлгәне үлеп тора.
Тормышлары шундый рәхәт,
Көләсе килеп тора.
Бу сыерчык оясын ник зур итеп ясадыгыз?
Зөлхиҗә. Сыерчык оясы түгел ул, Хәяли, әбрәкәй.
Хәяли. Нәрсәгә ул?
Зөлхиҗә. Әллә күргәнең юкмы? Үзегездә дә бардыр.
Хәяли. Ә-ә-ә, белдем. (Тәмләп көлә дә биеп китә.)
Утырабыз да китәбез
Колхоз арбаларына.
Аңгыра фирма хуҗа булды
Колхоз амбарларына. (Биеп, бәдрәф эченә кереп китә. Тәрәзәсеннән башын тыгып җырлый.)
Карап калалар икән,
Налуг салалар икән;
Налугыңны түләмәсәң,
Тартып алалар икән.
Автобус килеп туктаган тавыш. Хәяли: «Автобус килде, автобус килде!» – дип чыгып чаба. Анда аның җырлаганы ишетелә. Шофёр керә. Аның алдыннан Хәяли җырлап-биеп килә.
Хәяли. Биек тауның башларында
Тезелеп үскән әнисләр.
Тезелеп үскән әнис кебек
Яшәсен коммунисләр.
Шофёр. Молодец, Хәяли. (Кесәсеннән акча алып, Хәялигә суза.) Бар, автобуста акчалы кешеләр күп. (Хәяли чыгып йөгергәч, бәдрәфкә карап тора.) Шәп булган бит бу. Әйттем бит мин сиңа.
Гыйбадулла. Син әйтмәдең, нимес әйтте. Үтеп бара иде бер нимес, әйтте дә китте.
Шофёр. Молодец… Акчалыдыр бит?
Зөлхиҗә. Мең тәңкәлек такта китте. Нигезе кирпечтән. Күпме кирпеч, күпме симент.
Шофёр. Молодцы! Күпме түләргә инде?
Зөлхиҗә. Санаган юк әле.
Шофёр. Санагыз әйбәтләп. Бездә халык бушка өйрәнгән. Бушка эшлиләр, бушка пес итәләр. Кергән кеше бармы әле?
Гыйбадулла. Керсәң, син – беренче.
Шофёр. Котлап чыгарбыз. Миңа бушлайдыр инде. Берәр тапкыр бушлай утыртып барырмын.
Зөлхиҗә. Безнең барасы җиребез юк.
Шофёр. Ярый, ярый, түләрбез. Бу юлы мин әле карап кына чыгам.
Гыйбадулла. Музей түгел ул карарга…
Шофёр. Ярый, ярый, бездән булсын яхшылык. Менә ун сум. Бисмилла әйтеп ал, элеккеләр өчен дә булыр.
Зөлхиҗә (комган биреп). Чыкканда алып чык.
Шофёр. Нәрсәгә бу тефаль чәйнеге?
Гыйбадулла. Нинди тефаль… Комган ул. Татар бит син.
Шофёр. Ә, белдем, белдем… тефальгә охшаган. (Комганны тотып кереп китә.)
Гыйбадулла. Күбрәк бирде бугай бу.
Зөлхиҗә. Үзләре талыйлар әле. Ун тәңкә акчамыни хәзер? Суын алып киләсе бар, комганнарга тутырасы бар…
Гыйбадулла. Бар әле, кулга тотып йөри торган радионы алып кил.
Зөлхиҗә. Анысы нигә?
Гыйбадулла. Уйнап торсын. Күңеллерәк була ул.
Зөлхиҗә китә.
Шофёр (бәдрәфтән чыгып). Шәп килеп чыккан бу, абзый. Чыгасы да килми. (Автобус ягына карап кычкыра.) Әй, кемнең кереп чыгасы килә? (Китә.)
Беренче күренештәге ике хатын керә. Алар алдыннан әлеге дә баягы Хәяли җырлап-биеп килә.
Хәяли. Кызлар кия кызыл ыштан,
Безгә карасы да юк.
Кызлар хәзер үзе килә,
Барып аласы да юк.
Беренче хатын. Ну, хватит, хватит. Иди, иди…
Хәяли. Кызлар, кызлар – кымызлар,
Мәскәүски дуңгызлар.
Гыйбадулла. Хәяли! Булды, җитте, бар!
Хәяли. Акча бирсеннәр.
Гыйбадулла. Үзем бирермен, бар.
Хәяли бии-бии чыгып китә.
Беренче хатын (бәдрәфкә карап). Ба-а-а… Туалет! Когда мы уезжали, не было. (Гыйбадуллага.) Вы что ли смастерили?
Гыйбадулла. Сам… Хороший?..
Беренче хатын. Красиво.
Гыйбадулла. Заходи. Гостем будешь.
Беренче хатын. Спасибо.
Гыйбадулла. Кумган бери.
Беренче хатын. А для чего?
Икенче хатын аның колагына комганның нигә кирәклеген аңлата. Беренче хатын кычкырып көлә дә комгансыз гына бәдрәфкә кереп китә.
Гыйбадулла (икенче хатынга). Мин бит сезне таныйм.
Икенче хатын. Без дә таныдык. Санаторийда идек, кайтып киләбез. Авылда безнең бабайларның шундый ниләре бар.
Гыйбадулла. Булырга тиеш.
Беренче хатын (бәдрәфтән чыгып). Молодец, дяденька. Сколько с меня?
Гыйбадулла. Тебе бесплатно.
Беренче хатын. Почему это?
Гыйбадулла. Потому что красивая. Ещё раз приезжай.
Беренче хатын. Спасибо. Пошли, Резеда.
Гыйбадулла. Погоди. Руки мыть надо. Иди сюда.
Комганнан су салып торып, икенче хатынның кулын юдырта. Кул сөртергә тастымал бирә.
Беренче хатын. О-о-о… Комфорт! (Әбрәкәй язуына ишарә ясый.) Почему только по-татарски? И по-русски надо писать.
Гыйбадулла. Ты писикалмы?
Беренче хатын. Писикала…
Гыйбадулла. Иди тогда, гуляй.
Хатыннар көлешә-көлешә чыгып китәләр. Зөлхиҗә керә.
Зөлхиҗә. Акча алдыңмы?
Гыйбадулла. Юк. Марҗасы бигрәк чибәр.
Зөлхиҗә. Әллә үзең дә ияреп кердеңме?
Гыйбадулла. Түздем, әнисе. Син бар бит. Карале, кара, Зөлхи, теге нимес килә.
Шредер белән Искәндәр керәләр.
Шредер (бәдрәфкә карап соклануын белдереп). О-о-о! Гут! Гут!
Искәндәр. Бик тиз өлгерткәнсез.
Гыйбадулла. Куштыгыз бит.
Шредер (бәдрәфне тикшереп). Гут! Гут! (Комганнарны күреп.) Вас ист дас?
Искәндәр. Кумган. Ди муслиме бенутцэн дас дэр вэшунг. Нах дэм безул дэр туалет ист аух гут, хэнде цу вашен1.
Шредер. Гут, гут, зерр гут!
Гыйбадулла. Кулына салып тор әле шуның.
Зөлхиҗә (комганны алып, Шредерга). Кил мондарак.
Искәндәр (Зөлхиҗә ягына күрсәтеп). Битте шён.
Зөлхиҗә. Битте, битте… (Шредерның кулына су салып тора. Сөртергә сөлге бирә.)
Шредер (гел ах-ух килеп тора. Тәмләп көлеп). Гут! Гут! (Комганны күрсәтә.) Хорошо. Cувенир! Дас кауфе ихь зэр гернэ2.
Искәндәр. Комганыгызны ошатты. Сатып алам, ди.
Гыйбадулла. Сатылмый ул. Үзем дә Казаннан, базардан сатып алдым.
Искәндәр (Шредерга). Эс ист мёглихь ин Казан цу кауфен.
Зөлхиҗә (Шредерга бәдрәфне күрсәтеп). Битте туалет.
Шредер. О, найн, найн.
Искәндәр. Аның керәсе килми. Туалетны күреп кенә туктадык.
Шредер (Гыйбадулланың кулын кысып). Ауффидерзейн. (Гыйбадуллага акча суза.)
Гыйбадулла. Юк-юк, кирәкми. Кермәгән өчен акча алмыйлар.
Искәндәр (Шредерга). Фюр кайн айнтритт мусс ман нихьт бецален3.
Шредер. Дас ист гешэнк. Фюр ди реализирунг дэр идэе4.
Китәләр.
Зөлхиҗә. Ауффидерзейн, гут, гут!
Гыйбадулла (Зөлхиҗәгә). Нимес булып беттең син.
Зөлхиҗә. Мәктәптә укыттылар ич.
Гыйбадулла. Мине дә укыттылар. «Шваен» нан бүтәнен белмим.
Зөлхиҗә. Анысы ни дигән сүз соң?
Гыйбадулла. Чучка дигән.
Зөлхиҗә. Иң кирәген беләсең икән. Йәле, күпме бирде?
Гыйбадулла. Ун тәңкә. Нимес акчасы белән.
Зөлхиҗә (евроны әйләндереп-әйләндереп карап). Безнеке белән күптер бу, Гыйбади.
Гыйбадулла. Күп.
Зөлхиҗә. Бигрәк юмарт кешеләр икән нимесләр. Алырсың безнекеләрдән.
Гыйбадулла. Нимес түгелдер ул. Нимесләр кысмыр халык, дип әйтә иде әти. Мә, бусы сиңа. Үзеңә генә тот. Берәр нәрсә алып җибәр.
Зөлхиҗә. Торсын әле. Кирәге чыгар. (Акчаны изүенә яшереп куя.) Монда икебез дә тасраеп тормыйк инде, Гыйбади. Чиратлашып торыйк. Әллә соң берәр тартма элеп куйыйк микән? Акчаларын салырлар да керерләр.
Гыйбадулла. Син нәрсә, кабереңне казып, кәфенлегеңне салдырып алган заманда… Ашарыңа пешкәнме анда?
Зөлхиҗә. Иртән үк пешереп куйдым.
Гыйбадулла. Бар әле, алып чык.
Зөлхиҗә. Китсәнә. Әбрәкәй янында ашап утырмасаң… Бар, мин торып торам.
Гыйбадулла. Бик артык саранланма. Авыл кешеләреннән алма. Алар әллә каян күренеп тора.
Зөлхиҗә. Өйрәтмә. Килгәндә, чиләк белән су алып кил.
Гыйбадулла киткәч, комганнарны рәтләп куя. Радионы бар көченә акырта. Машина килеп туктаган тавыш. Хөкемдаров белән Чистюлькина керәләр.
Хөкемдаров (бәдрәфкә күрсәтеп). Нәрсә бу? Әй, апа, акыртма радиоңны. Нәрсә бу?
Зөлхиҗә. Әбрәкәй.
Чистюлькина. Туалет дигән сүз, Самуил Иванович.
Хөкемдаров. Нигә мин бу турыда белмим?
Чистюлькина. Мин үзем дә беренче тапкыр күрәм.
Хөкемдаров. Кем рөхсәте белән?..
Зөлхиҗә. Ирем ясады.
Хөкемдаров. Теге сәнәк тотып, кеше куркытып йөрүчеме?
Зөлхиҗә. Нишләп куркытсын? Берәүне дә куркытмады. Агачлар арасына гына кертмәде.
Хөкемдаров. Кем рөхсәт итте?
Зөлхиҗә. Ниткән рөхсәт?
Хөкемдаров. Бу туалетны монда куярга кемнән рөхсәт алдыгыз?
Зөлхиҗә. Бәтәч, рөхсәт кирәкмени аңа?
Хөкемдаров. Сездән рөхсәт алдылармы, Аллария Ахметовна?
Чистюлькина. Ю-у-ук, Самуил Иванович.
Хөкемдаров. Районда җинаять кылына, сез белмисез. Ростехнадзор ни карый, экологлар нишли? Сез бит санэпидемстанция.
Чистюлькина. Тикшерербез, Самуил Иванович.
Хөкемдаров (Зөлхиҗәгә). Моны төзүче үзе кайда?
Зөлхиҗә. Ашарга дип киткән иде.
Хөкемдаров. Чакырыгыз.
Зөлхиҗә. Гыйбадулла!.. (Кычкырып чыгып китә.)
Хәяли керә.
Хәяли. Акча бирсәгез җырлыйм.
Хөкемдаров (Чистюлькинага). Кем ул?
Чистюлькина. Белмим.
Хәяли. Хәяли мин. СССРның халык артисты. (Җырлап бии.)
«СССР» диеп язылган
Самалют канатына.
Яхшы ударниклар сайлыйк
Совет аппаратына.
Гыйбадулла белән Зөлхиҗә керәләр.
Гыйбадулла. Бар, Хәяли, автобуслар килмиме, кара. (Хәяли киткәч.) Ни бар?
Хөкемдаров. Кем рөхсәте белән төзедең бу туалетны?
Гыйбадулла. Үземнең рөхсәт белән.
Хөкемдаров. Җирне кем бирде?
Гыйбадулла. Үзем алдым.
Хөкемдаров. Ә син бу җирнең дәүләт җире икәнлеген беләсеңме?
Гыйбадулла. Бу җиргә бабайлар килеп урнашканын беләм. Дәүләт булганмы ул чакта, белмим.
Хөкемдаров. Ярый, аңлатырлар. Мин машинада булам, Аллария Ахметовна. Сез үз линиягез буенча аңлатыгыз аңа. (Китә.)
Чистюлькина. Нигә сез аның белән шулай сөйләшәсез? Кем икәнен белмисезме?
Гыйбадулла. Беләм. Синең дә кем икәнеңне беләм. Теге юлы пес итәргә кертмәгән идем агачлар арасына. Менә син керсен дип ясап куйдым.
Чистюлькина. Нигә безнең санэпидемстанциядән рөхсәт алмадыгыз?
Гыйбадулла. Сезнең эшне эшләгән өчен нигә сездән рөхсәт сорарга?
Чистюлькина. Сез нәрсә, туалетның тирә-якка нинди ис таратканын белмисезме?
Зөлхиҗә. Соң, җаныкаем, белгәнгә күрә ясады бит инде Гыйбадулла. Түзеп булмаганга ясады. Менә хәзер Аллага шөкер. Ышанмасаң кереп кара.
Чистюлькина. Ә канализация кайда?
Гыйбадулла. Чокыры тирән казылган.
Чистюлькина. Суы кайда?
Зөлхиҗә. Менә ич комганнар. Чип-чиста су. Чыгып кул югач, сөртергә тастымал.
Чистюлькина. Комган ул водопровод түгел.
Зөлхиҗә. Беләбез, җаным. Казандагы туганнарым водопровод суын эчәләр. Мин аның белән тәһарәт алырга җирәнәм. Ә болар чишмә суы.
Чистюлькина. Апа, синең белән спорлашырга минем вакытым юк. Алып кит бу комганнарыңны, кеше көлдермә.
Гыйбадулла. Нәрсә син комганга бәйләндең? Сиңа хәтле килгән нимес аны әле сатып алмакчы булды. Син комганнан көләргә ашыкма.
Чистюлькина. Барыбер рөхсәт алырга кирәк. Тиешле акчасын түләгез дә…
Зөлхиҗә. Акча да түләргә кирәкмени әле?
Чистюлькина. Акчасыз рөхсәтне кем бирә? Менә шул: штраф түләгәнче, рөхсәт өчен түләгез. Кара син аларны, теләсә кайда туалет ясап йөриләр дә, алар өчен җавап бир.
О проекте
О подписке