Серләребез сыя…

Эстәрлетамакта яшәүче талантлы

шагыйребез Салават Рәхмәтуллага

Синең белән очрашкан да булды,

Күрешкән дә булды берничә…

Беренче кат күрешкәнем истә,

Кем икәнеңне дә белмичә.

Туры килдек бергә Казаннарда,

Очраштык без Авыргазыда.

Менә шундый сирәк очрашулар…

Истә кала икән азы да.

Янәшә дә утырган идек без,

Әллә инде вакыт җитмәде:

Сүз катып та мин караган булдым,

Синең генә исең китмәде.

Казаннан ук килгәч, миңа, бәлки,

Син дәшәргә кыймагансыңдыр…

Бәлки, мине эреләнгән диеп,

Эчтән генә уйлагансыңдыр…

«Бу Салават сәер кеше икән!» –

Дип уйлаганмындыр үзем дә.

Ә күңелдә бар да иде бит ул

Сиңа әйтер җылы сүзем дә…

Еракларда яшәсәк тә, безне

Якынайта рухи якынлык.

Якынайта халык, халык зары,

Халык җанындагы акынлык…

Синең телгә шайтан төкергәндер,

Синең телгә тилчә чыккандыр,

Бу чаклы ук булмас идең, җорлык

Атнабайдан сиңа йоккандыр.

Майлап, җайлап тормыйсың син алай,

Авырттырып чагып аласың:

Кайчагында – чама белеп кенә,

Кайчагында – белми чамасын…

Шундый инде минем якташларым,

Шундый менә Солтанморатлар!

Солтанморат булмасам да, без бит

Синең белән шигъри братлар!..

Син дә, мин дә сүзгә саран икән…

Ә кемнәрдер әнә теттерә!

Шагыйрь бит ул бөтен алтын сүзен

Шигырендә әйтеп бетерә.

Серләребез сыя, Салават дус,

Гомергә бер серләшмәсәк тә…

Синең белән бер утырган идек,

Бер авыз сүз сөйләшмәсәк тә.

08.01.2010

«Яктылык эреп бара…»

* * *

Яктылык эреп бара…

Бүлмәмә сиздерми генә

Кара төн кереп бара…

Кара төн кереп бара…

Минем бу төнге дөньямны

Карага төреп бара…

Карага төреп бара…

Ятьмәләрен үреп бара,

Бәгырьне телеп бара…

Бәгырьне телеп бара…

Караңгыга күңелем дә,

Күзем дә күнеп бара…

Акка кара белән…

Мин яшим йөрәгемдәге

Бетмәс яра белән.

Мин шул яралы килеш тә

Дөрләп яна беләм.

Авыр чакта тешләремне

Кысып түзә беләм.

Кирәк булса, агымнарга

Каршы йөзә беләм.

Суксам, сындыра беләм мин,

Тотсам, өзә беләм!..

Хәзер инде салкынны да

Өреп каба беләм.

Иманыма, максатыма

Тугры кала беләм.

Бу тормышның юлларыннан

Арып-талып барам…

Кайчак алга чыгам, кайчак

Артка калып барам.

Дөньяның бөтен хәсрәтен

Иңгә салып барам.

Адым саен гыйбрәт алып,

Сабак алып барам.

Иң мөһиме, үз юлымны

Үзем ярып барам…

Уңга-сулга тайпылмыйча

Алга бара беләм.

Йоласы шундый иде…

Элек авылга кайтулар

Вакыйга була иде.

Ул кайтулар йә бәйрәмгә,

Йә туйга була иде…

    Авылыбызга кунаклар

    Килеп керерләр иде,

    Атлар тугарылыр иде,

    Этләр өрерләр иде…

Күңелләр киң, табыннар мул…

Барсы да җитәр иде.

Бөтен авыл, шау-гөр килеп,

И бәйрәм итәр иде…

    Юклык дип тормаслар иде,

    Җаен табарлар иде.

    Кунакка хөрмәт йөзеннән

    Мунча ягарлар иде,

Сугым суярлар иде дә,

Бәлеш куярлар иде.

Кунаклар килүгә диеп,

Балын коярлар иде.

    Балы булгач була инде –

    Кунак дәшәрләр иде.

    Авылда татарлар элек

    Шулай яшәрләр иде…

Кайтканнарны чиратлашып

Кунакка алыш иде,

Теләсәң-теләмәсәң дә,

Кунакка барыш иде.

    Авыл гөрләп тора иде,

    Төнлә дә тынмый иде.

    Төнлә дә тынмый иде шул –

    Йоласы шундый иде.

Хуҗалар белән кунаклар

Урам урарлар иде.

Бер килгәчтен, берне түгел,

Өчне кунарлар иде…

    Ә бит ачлы-туклы идек,

    Заманнар авыр иде…

    Бу – минем малай чак иде,

    Бу – безнең авыл иде.

9.01.2010

Илеш-Баймак аралары

Илеш-Баймак арасында

Тау гына да таш кына…

Ничә еллар инде күңел

Шул Баймакка ашкына.

Илеш –Баймак аралары

Тау да, таш та, ком гына…

Мине тартып китергәндер

Баймактагы моң гына.

Илеш-Баймак аралары

Елга да инеш кенә…

Баймакның гүзәллегенә

Тиңдер тик Илеш кенә.

Илеш-Баймак аралары

Дуслык, туганлык кына…

Кунакка дип килдем менә –

Атны тугардык кына.

Илеш-баймак аралары

Кырык тау, кырык елга…

Илеш-Баймакның дуслыгы

Сузылган кырык елга.

Илеш-Баймак арасында

Яңа таңнар сызылыр…

Безнең дуслыгыбыз әле

Йөз елларга сузылыр!

Илеш-Баймак аралары

Кылган да дала гына…

Иң туры юл, иң кыска юл

Баймакка таба гына.

Ашыгам, Әнкәй, яныңа…

Ашыгам, Әнкәй, яныңа,

Ашыгам күрешергә:

Серләшергә, киңәшергә,

Хәлеңне белешергә.

Аз гына шатлыгымны да

Тиз(е)рәк җиткерергә.

Күзләремдәге яшьләрне

Тиз(е)рәк киптерергә…

Минем дә авыр чакларым

И булмыймы соң инде?!

Вакыт-вакыт күңелләрем

И тулмыймы соң инде?!

Хәсрәтеңне үзең белән

Сөйрәп кенә йөрмисең,

Аны бит урамга чыгып

Сөйләп кенә йөрмисең…

Шушы яшемдә дә, Әнкәй,

Киңәшең кирәк әле.

Синең җылы карашың да –

Миңа бер терәк әле…

Кайтып керсәм, бер сабыйга

Әйләнәм дә куям мин.

Үземне нәкъ алты яшьлек

Малай итеп тоям мин.

Туңам мин, туңам нигәдер

Малай чактагы кебек.

Бу тормышның салкыннары

Җаннарны ала телеп…

Башкаемны синең җылы

Иңнәреңә салыйммы?..

И Әнкәем, җылыт мине –

Алтмыш яшьлек сабыйны.

22.01.10

Кочакка сыеп бетәсең…

И Әнкәем, гомергә дә

Картаймас төсле идең:

Син шундый егәрле идең,

Син шундый көчле идең…

Карап торам да, син, Әнкәй,

Бигрәк кечкенә инде.

Бигрәк кечкенә инде син,

Бигрәк төш кенә инде.

Очып кына йөрисең син –

Күбәләк кенә инде!

Дала буйлап тәгәрәгән

Дүңгәләк кенә инде!

И бигрәк юка инде син,

И бигрәк ябык инде.

Шәлләрең дә мамык синең,

Үзең дә мамык инде…

Кочакка сыеп бетәсең,

Син бит – бер кочак кына.

Үзең бер кочак кына да,

Безгә бер учак кына.

Чәчләрең дә ап-ак кына,

Тузганак кебек кенә.

Яшисең син дөньябызны

Аклыкка күмеп кенә…

Күзләрең гел моңлы булды,

Әле дә моңлы инде.

Кайтканда да, киткәндә дә,

Күзләрең дымлы инде.

17.01.10

Картлык

Кайттым да менә утырам,

Әнкәемне кызганып…

Картайса да, җиңнәрен ул

Куйган әле сызганып.

Әнкәемә бу картлыклар

Бер дә килешми әле.

Ул үзе дә картлык дигән

Чиргә бирешми әле.

Бирешми дә, ул картлыкны

Тыеп булмый шул инде,

Ишегеңне бикләп кенә

Куеп булмый шул инде…

Күзләремә яшьләр килә,

Елыйм менә эчемнән…

Күпме кайгы кичелгән бит,

Күпме хәсрәт эчелгән.

Туры килде шул гомере

Бигрәк авыр чакларга:

Бер ялгызы… беркем дә юк

Кайгылардан якларга.

Күңеле тулы моң-сагыш,

Кочагы тулы бала.

Шуларны искә алам да,

Күңелем тулып ала…

Күңелләрем тулып ала,

Яшьләрем тулып ага.

Гомерләр яшь булып түгел,

Сагыну булып ага…

Сагынулар булып ага,

Күңелем кылын кага.

Гомерләр тын гына ага

Бакый дөньяга таба…

Нинди бәхет – гомерләрем

Әнкәй белән узыла!

Тик Әнкәйгә карыймын да,

Күңел сыза, сызыла…

Ә Әнкәем үзе мине

Кызгана, кара инде:

«Бигрәк ябыккансың, улым,

Үзеңне кара инде!»

23.01.10

Давыллы мәҗлес

Авылыма дуслар кайтты

Уфа белән Казаннан:

Барсы да бөек, танылган,

Барсы да атказанган…

Кайтты алар минем туган

Җиремә табынырга,

Кайтты минем бәйрәмемә,

Әнкәмнең табынына…

Тик бәйрәмем чак-чак кына

Бозылмый калды бит әй!

Күгебезне кара болыт

Каплады алды бит әй!

Уйламаган җирдән генә

Давыл купты, җил купты!

Әйтерсең лә авыл купты,

Әйтерсең лә ил купты!..

Каеннарымны бу давыл

Тагын бер кат сынады.

Каеннарымның берсе дә

Сыгылса да сынмады…

Каеннарым-газизләрем

Давылга бирешмәде!

Давыллар гына аудара

Алмый шул илешләрне…

Җил-давыл каплап алса да

Әйләнә-тирәбезне,

Энекәшләр солдат кебек

Саклады тирмәбезне.

Мәҗлесебез дәвам итте

Көчле шул давылда да.

Давыллы сүзләр әйтелде

Безнең мул табында да.

Безне бернинди давыл да

Җиңәрлек түгел иде.

Безнең дуслыкны бернигә

Тиңләрлек түгел иде.

Дулады мәҗлес, дулады…

Дусларым арды бугай.

Кайберләре давылны да

Сизмичә калды бугай…

Җил-давыл ул дулады да

Китеп барды тиз генә…

Каеннарым басып калды

Көяз генә, төз генә…

Гомереңдә бер булса да

Давылла, дула икән!

Без дә бер давыллап алдык!..

Шулай да була икән.

15.01.10

Сөнне кичтек атларда

Сөн буена килеп төштек

Без Казанның үзеннән.

Сөндә күпме су керелгән,

Сөндә күпме йөзелгән?…

Минем белән бергә кайтты

Дусларым, кунакларым.

Безне көтеп әлсерәгән

Талларым-елакларым…

Туган нигез көтеп тора

Безне теге якларда.

Утырдык та арбаларга,

Сөнне кичтек атларда.

Атларым Сөн уртасында

Туктый-туктый су эчә.

Мәһдинең «Без Изел кичте»

Дигәне искә төшә…

Кунакка кайткан дусларны

Атларым ташып тора.

Ә Сөннең теге ярында

Әнкәем басып тора.

Безне каршы алган кебек

Кунаклар каршы ала.

Ә Әнкәмә минем газиз

Дусларым барсы бала…

Сөнебезне дуслар белән

Ничә кичәбез инде,

Торган җирдән туган җиргә

Ничә күчәбез инде…

Безнең Сөнебез, билгеле,

Ул кадәр киң дә түгел.

Ә шулай да башкалардан

Ул кадәр ким дә түгел.

Киң дә түгел, татар өчен

Ул кадәр тар да түгел…

Анда Әнкәм көтеп тора –

Теге як ярда күңел.

Дусларымны алып чыгам

Шәпле атларда гына.

Мондый шәпле-шәпле атлар

Безнең якларда гына…

Җырлашып чыгып барабыз:

«Сөнне кичтек атларда.

Сөнне кичтек атларда ла,

Алтмыш тулган чакларда!»

2010

Ак каеннар ак кына…

Ак каеннар кабынган…

Ак каеннар иңнәренә

Ак шәл-яулык ябынган.

Ак каеннар – ак кәләш…

Күзнең явын алып тора:

Тот та бүгеннән ярәш!

Каеннарның көлеше…

Күзләремне чагылдыра

Каеннарның көмеше.

Ак каеннар – актан ак…

Ак каеннар – ак фәрештә,

Ак каеннар – ак талант…

Каеннарның аклары…

Аларның да сирәк була

Шушындый ак чаклары…

Ак каеннар ак кына…

Ак каен кебек пакъландым

Мин үзем дә чак кына.

18.01.10