ԻԲ

 
Իսկ այժմ տառաթուերի գումարով դիտենք.
Թէ քսանը չորսով մենք բազմապատկենք,
Եւ գտնենք տառը քսաներկուերորդ`
Կբացատրենք խորին իմաստը [սրբալոյս] իւղի,
Որ թարգմանւում է ճաշակ հեշտալի,
Եւ պատրաստում ենք այն ընկալելումենք ամբողջապէս:
Երբ ութսուն նշող գրի փոխարէն դնենք չորս հարիւրը,
Ստուգաբանենք`
Ձէթի անուան հետ նիւթ է ստացւում,
Որ կերպարանքն է թթու խմորի:
Սա զանգուածն իրեն ենթարկել գիտէ,
Որ ոչ թէ քիչն է շատի ընդերքում,
Այն ամէն ինչը իր կողմն է ձգում` աճեցնելով,
Ինչպէս ասում է աւետարանը:
 

ԻԳ

 
Այս համեստ իւղը միշտօրինակն ու նմանութիւնն է
Համբարձման եւ խոնարհութեան:
Երբեմն իբրեւ կակուղ պատառ է տրւում, ընկալւում,
Համակշիռ ու յարմար խօսքի պէս,
Երբեմն, սակայն, գերափառ է նա,
Բոլոր լուծական, հոսանուտ, ծորող նիւթերի վրայ
Շրջում է իբրեւ
Այն հրաշափառ խորհրդի պատկեր:
Երբ որ լցւում է կաշուէ պարկի մէջ`
Ոչ թէ գինու կամ ջրի պէս թրջում,
Այլ պահպանում է հին պատշաճ ձեւը:
Այսպէս ստանալով առաւելական
Այս բարիքը քո,
Որդիդ կենդանի Աստծու,
Սրբանուէր այս օծելութիւնը
Մեր ճակատին ենք գրում քո արեամբ,
Ու քո Հոգով տպաւորում ենք մեր սրտում,
Եւ հաւատում ենք խորապէս,
Որ նա մի օր թէ յայտնուի
Բազմաճաճանչ շառայլներով`
Տարածուելու բազմատեսիլ,
Զարմանահրաշ ընդլայնումով,
Լոյս կընծայէ գալիք օր ու սերունդներին:
Երջանիկ ու վերնանշոյլ ճարպն հոգեւոր
Թող իմ դէմքին քո նշանով լուսավառուի:
 

ԻԴ

 
Եւ կարծես անհաս, անըմբռնելի
Մեծ զօրութիւնն այս
Մտքի սլացքի թեթեւ թեւերով,
Որ շա՜տ, շատ վեր է մեր ըմբռնումից,
Անկանգ շարժումով, անհետ փախստեամբ
Ու լայն տարածքով տարաբաժանուած,
Թաքնուեց ինձնից եւ չօրինակուեց,
Կամ զուգորդաբար չնմանակուեց,
Կամ սահմանումով չձեւակերպուեց,
Եւ չկշռուեց զուգակցի չափով,
Այլ աստուածային խաչի նշանիդ հաւասարութեամբ
Եւ, կեցուցիչ, քո արեան հետ միայն
Հոգեւորապէս գերազանց եղաւ:
Եւ հիմա օրհնիր մեզ, տէր, սրանով:
Նաեւ ահաւոր, լուսեղ, երկնային եւ զարմանալի
Քո անունը, Տէր, թող փառաբանուի,
Մաքրակրօնների բուրվառով խնկուած,
Սուրբ, սուրբ անքնին, անպատում, բարձրեալ,
Ողորմած, երգուած, ճշմարիտ,
Բարերար եւ սուրբ,
Սրանով փրկագործիր, եւ քաւութիւն տուր,
Բժշկութիւն պարգեւիր, շնորհով օժտիր,
Առատաձեռնիր, ով երանութիւն:
Օծուելով երկնանձրեւ լոյսի այս ձէթով`
Անարատ լինեմ,
Իւղուած բանաւոր այս յենքի մէջ թող
Մեղքի բիծն անգամ չտխրեցնէ,
Որ հոգուս կերպը մնայ անարատ:
Եւ թող բոլորը, որ կմօտենան օծուելու սրանով`
Հարսնապաճոյճ վեհութիւնով գեղազարդ,
Սուրբ վայելչութեամբ ու երջանկօրէն
Հոգով զարդարուեն:
Թող այս լուսափառ եւ աստուածատուր
Կրակը իրեն մօտեցողներին լինի կրկնեռաց
Եւ բարեփափագ ջերմութեանու յօրինուածքի երկաթ,
Որով ամբողջովին, ամենապատրաստ պնդութեամբ
Քո կարծր վէմի վրայ յարակայ
Միշտ արձանանում,
Աներկբայօրէն քեզ որդեգրուած:
Ով Սրանով զինուի`
Նշանակ լինի երկնամրցանակ այս մեծ պարգեւին.
Ո՛չ ջրով թրջուի, ոչ այրուի հրով, ոչ ցրտահարուի,
Ո՛չ վնասաբեր հողմն իրեն մարէ,
Ո՛չ աղտեղանայ ինչ-որ ուրուական պղծութիւններից,
Եւ պահուածները չարին չմատնէ,
Ո՛չ աշխարհից հեռանալիս անմտաբար
Դուրս նետել կեանքի գանձերն ամբարուած,
Եւ քո թեւերի օգնութիւնից զուրկ չմնալ [հանկարծ],
Մեր մէջ էացած [սուրբ] օծութիւնից
Անմաքրութեամբ չմերկանալ:
Այլ քո հաճութեամբ կիզուենք նրանով,
Պարարուենք իրմով եւ լուսաւորուենք,
Նրանով ազատուած եւ արդարացուած,
Պսակուած ու թագաւորած:
Եւ քեզ, միակիդ, միակ օծեալիդ
Բոլորի երգը օրհնաբանական,
Եւ լեզուների փառատրութիւնը,
Հնչմունք ձայների, հանդիսաւոր գովք,
Եւ շրթունքների բարեբանութիւն,
Սրբաբանութի՛ւնը սաղմոսների
Հօր եւ սուրբ Հոգու հետ
Յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
 

ԲԱՆ ՂԴ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա
ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

 
Աստուա՜ծ յաւիտենական, բարերար եւ ամենակալ,
Ստեղծող լոյսի եւ յօրինող գիշերի,
Դու կեանք` մահուան մէջ եւ լոյս` խաւարում,
Յոյս` սպասողների եւ համբերութիւն տարակուսեալների.
Որ ամէնարուեստ քո իմաստութեամբ ստուերը մահուան փոխում ես այգի,
Աննուազ ծագում եւ անմայրամուտ արեգակ,
Զի գիշերուայ մութն անզօր է իսպառ քողարկել փառքը քո տէրունական,
Որին ծնրադրում են արարածներն ու երկրպագում`
Երկնաւորներն ու երկրաւորներն եւ սանդարամետականները բոլոր:
Դու լսում ես հեծեծանքները կապեալների, ունկնդրում խոնարհների աղօթքին
Եւ ընդունում ես նրանց խնդրանքները,
Աստուած իմ եւ թագաւոր իմ, կեանք իմ եւ ապաւէն իմ,
Յոյս իմ եւ վստահութիւն իմ,
Տէ՜ր Յիսուս Քրիստոս, Աստուած բոլորի,
Սրբերի սրտում հանգչող սո՛ւրբդ դու,
Մխիթարութիւն վշտերի եւ քաւարան մեղաւորների,
Որ գիտես ամէն ինչ` նրանց լինելուց առաջ:
Ուղարկի՛ր պաշտպան զօրութիւնն աջիդ
Եւ գիշերային երկիւղից ու չար դեւից ինձ փրկիր,
Որպէսզի յիշատակը սոսկալի եւ սուրբ քո անուան
Միշտ համբուրելով հոգուս շուրթերով`
Ըղձական շնչով ապրեմ պահպանուած բոլոր նրանց հետ,
Որոնք անդադար ի բոլոր սրտէ քեզ են կանչում, Տէ՜ր:
 

Բ

 
Եւ դրոշմից խաչի քո նշանի,
Որ աստուածային արեամբդ ներկելով դու նորոգեցիր,
Եւ մկրտելով մեզ որդեգրեցիր,
Եւ նկարեցիր ու յօրինեցիր պատկերիդ փառքով, -
Պարգեւներով այդ աստուածային թող ամօթահար լինի սատանան,
Մեքենայութիւնները քանդուեն թող ու որոգայթները վերացուեն,
Մարտնչողները պարտուեն թող որ, եւ թող չլինեն զէնքեր սայրասուր,
Մշուշը ցնդի, մութը փարատուի, մառախուղն անցնի:
Բազուկդ հովանի լինի թող եւ աջդ կնքի.
Քանզի գթած ես դու եւ ողորմած,
Եւ քո անունով են կոչւում ծառաներդ
Եւ քեզ` Հօր ու սուրբ Հոգուդ հետ յաւե՜րժ փառք, իշխանութիւն:
 

ԲԱՆ ՂԵ

Ա
ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

 
Արեգա՛կ արդար, օրհնեալ ճառագայթ, պատկեր լուսեղէն,
Փափագ անձկալի, անքնին բարձրեալ, անպատում զօրեղ,
Բարու բերկրութիւն, յուսատու տեսիլ, գովեալ երկնաւոր,
Թագաւոր փառաց, Քրիստոս արարիչ, խոստովանեալ կեանք,
Եղկելուս բազմավրէպ եւ սխալներով լի այս շարադրանքի
Պակասները դո՛ւ լրացրու խօսքով քո ամենազօր
Եւ այն մատուցիր որպէս հաճելի աղերս բարձրեալ Հօրդ:
Դու ինձ համար անէծքների փորձութեան ենթարկուեցիր`
Կերպարանքովդ նմանուելով ինձ, կենա՜ց օրհնութիւն,
Բարեխնամ տեսուչ երկնայինների եւ ողջ երկրայնոց:
Զի թէ յանձն առար մեռնել ինձ համար,
Աստուա՜ծ բոլորի,
Ո՛րքան աւելի պիտի ուզենաս կարեկցել եւ այժմ ինձ, տառապալից տագնապահարիս,
Ազգակցիդ մեզ` մեզնից մարմնացեալ,
Մեղապարտիս հետ միշտ աղօթելով
Հօրդ համապատիւ:
 

Բ

 
Եւ պատուական արեանդ միջնորդութեամբ,
Որ մատուցւում է միշտ առաքչիդ կամքին ի հաճութիւն`
Թող վերացուեն վտանգները մեղաւոր դատապարտեալիս,
Պարտքերը զիջուեն, ամօթը փարատուի,
Մոռացուեն խայտառակութիւններն ու դատավճիռն ի բարին փոխուի,
Սատակեն որդերն, ու լացը վերանայ,
Դադարի կրճտումն ատամների թող,
Ողբերն սպառուեն,
Արտասուքները ցամաքեն թող որ, սուգը հեռանայ,
Խաւարն հալածուի, ու հուրը սաստիկ մարի, մոխրանայ,
Եւ բազմապիսի տանջարաններն ի բաց մերժուեն:
 

Գ

 
Եւ թող բոլորին կեանք կամեցողիդ ու պարգեւողիդ գթութի՜ւնը գայ,
Թող լոյսդ ծագի, փրկութիւնդ փութայ, օգնութիւնդ հասնի,
Այցելութիւնդ ժամանի, եւ ողորմութեանդ ցողը կանխահաս
Թող որ շտապի` յոյժ թշուառութեամբ մահուան վիհն ընկած
Իմ ոսկորների պապակ անդաստանը ոռոգելու:
Կենարար արեանդ բաժակն երկնաւոր, որ պատարագւում է միշտ, անսպառ
Յանուն ննջեցեալների հոգու փրկութեան եւ կենաց,
Թող ծաղկեցնի եւ պտղաբերի լուսաւոր օրուանդ համար մշակուած դաշտն իմ մարմնեղէն,
Որպէսզի նրա մեղքով իսպառ մահացած հոգիս,
Քո շնորհիւ, գթա՜ծ, քո մէջ զօրացած,
Եւ մեղքերից ազատ, անմահ կենդանութեամբ
Նորոգուեմ արդարների յարութեան օրը`
Հօրիցդ օրհնուած,
Որի հետ փառք քեզ եւ քո սուրբ Հոգուն
Եւ բարեբանութիւն վայելչական գոհութեամբ,
Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
 

ԲԱՆ ԺԲ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա

 
Եւ արդ, քանզի զղջման նախընթաց գլուխներում
Յուսահատութեան խօսքերով լքուեցի սաստիկ,
Եւ տարակուսանքի հեծանով մահու չափ ձաղկեցի ինքս ինձ,
Ուստի եւ այստեղ վերադառնալով յոյսին վերստին`
Համարձակուեմ պիտի գո՜ւթ շարժել ես,
Սուրբ Երրորդութեանը մեղաւորիս օգնութեան կանչելով:
Գիտեմ, որ եթէ օրհնաբանեմ ես եւ դաւանեմ
Արարածներին բոլոր կեանք տուող Աստծուն,
Եւ ընտանի ձայնով կանչեմ անունն ահաւոր շնորհապարգեւ Բարերարի,
Նա կենդանութիւն պիտի տայ, անշուշտ ինձ` մեղաւորիս,
Ըստ մարգարէի կանխասացութեան,
Թէ` "Ով որ կանչի Տիրոջ անունը, նա պիտի ապրի":
 

Բ

 
Իսկ ես ոչ միայն կանչում եմ նրան,
Այլ հաւատում եմ նրա մեծութեանն ամէնից առաջ.
Ոչ թէ գալիս եմ խնդրելու նրա պարգեւները ես,
Այլ նոյնիսկ իրեն, որ կենդանութիւնն է ճշմարտապէս,
Շնչառութիւնն իսկ, առանց որի չի՛ք շարժում եւ ընթացք:
Ո՛չ այնքան յոյսի հանգոյցով, որքան սիրոյ կապով եմ ես կապւում նրան.
Ու ոչ թէ տուրքի, այլ այն տուողի կարօտով եմ ես վառւում շարունակ:
Ոչ թէ փառքն է ինձ համար անձկալի,
Այլ փառաւորեալն է համբուրելի,
Ոչ թէ ապրելու կեանքի փափագով,
Այլ կենարարի յիշատակով եմ տոչորւում ես միշտ:
Ոչ թէ վայելքի տարփանքով եմ ես հեծում ողբաձայն,
Այլ այն կազմողի տենչանքովն եմ խոր հառաչում սրտանց:
Չեմ փնտրում հանգիստ, այլ աղաչում եմ երեսը տեսնել Հանգստարարի:
Ոչ թէ հարսանքատան խնջոյքի, այլ փեսայի անձկութեամբ եմ մաշւում,
Որի զօրութեան շնորհիւ` վստահ ակնկալութեամբ,
Հաւատում եմ ես աներկմիտ յոյսով,
Որ վերոգրեալ մեղքերի բեռներն ունենալով հանդերձ`
Ապաստանելով ամենակարողի ձեռքին,
Ոչ միայն պիտի հասնեմ քաւութեան, այլեւ պիտի տեսնեմ իրեն,
Ընդունելու գութն ու ողորմութիւնը եւ ժառանգելու երկինքը նրա,
Թէեւ յո՜յժ մերժելի եմ:
 

Գ

 
Եւ արդ, ամօթահար սաստիկ ու կորագլուխ,
Գրչովս, որ խօսքի միջնորդ է դառնում
Ամուր կողպէքով փակուած, պապանձուած իմ շրթունքներին,
Չկարողանալով շարժել լեզուս անհամարձակ,
Պաղատանքների նոր երգեր ահա պիտի ոգեմ ես`
Ի վեր ուղերձուած իմ աղիողորմ հառաչանքների աղաղակներով:
Ընդունի՛ր սիրով, Տէր Աստուած հզօր, աղաչանքներն իմ դառնացած սրտի.
Քաղցր գթութեամբ մօտեցիր դու ինձ` ամօթահարիս.
Փարատի՜ր, ամենապարգե՛ւ, ամօթալի տխրութիւններս,
Վերցրո՛ւ ինձնից, ողորմա՛ծ, անտանելի ծանրութիւններս,
Հեռացրո՛ւ, հնարագէտ, սովորութիւններս մահացու.
Խափանի՜ր, մի՜շտ յաղթող, հրապոյրները խաբողի.
Վանի՜ր, վերնային, մառախուղը մոլորեցնողի.
Կասեցրո՛ւ, կեցուցիչ, ընթացքը կորուսչի.
Ցրի՛ր, ծածկատե՛ս, չար հնարքները կապկապողի.
Խորտակիր, անքնի՛ն, յարձակումները մարտնչողի.
Տյառնագրի՛ր անունովդ լուսացոյց երդն իմ յարկի.
Պարփակիր քո ձեռքով առաստաղը տաճարիս.
Գծագրիր քո արիւնով սեմը սենեակիս մուտքի.
Դրոշմիր քո նշանը աղօթեալիս ճանապարհին,
Ամրացրու քո աջով խշտեակն իմ հանգստի.
Զերծ պահիր թակարդներից ծածկարանն իմ անկողնի.
Պահպանիր քո կամքով տառապած հոգիս.
Անխարդախ արա՛ քո շնորհած շունչը մարմնիս.
Կանգնեցրո՛ւ շուրջն իմ` պարը երկնային քո զօրքերի,
Որպէս դիմամարտ` դեւերի գնդին:
 

Դ

 
Տո՛ւր հանգիստ բերկրալի մահահանգոյն նիրհիս խորին գիշերում`
Բարեխօսութեամբ սուրբ Աստուածածնիդ եւ բոլոր ընտրեալների:
Տեսութեանս պատուհանները, որոնք մտքի զգայարաններ են,
Ամփոփիր այնպէս ու պարուրիր,
Որ պաշտպանուեն միշտ անսասանելի
Կենցաղական հոգսերից բոլոր, անրջական երազներից,
Խռովայոյզ ծփանքներից ու ցնորքներից խենթ ու խոլական
Ու յիշատակով աներկբայ յոյսիդ մնան անվնաս:
Որպէսզի երբ սթափուեմ իմ ծանր քնից,
Ամենազգաստ արթնութեամբ եւ հոգենորոգ զուարթութեամբ քո դէմ արձանացած,
Աղաչանքն այս իմ` հաւատքի բուրմամբ,
Ո՜վ ամէնօրհնեալ թագաւոր անճառ փառքերի,
Երգակցելով երկնագումար փառաբանող խմբին`
Քո բարձունքն ի վեր` առաքեմ առ քեզ:
Զի փառաւորեալ ես դու արարածներից բոլոր
Յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: