Է

 
Ահա հնչեց աւագ փողը,
Որով համբարձաւ Աստուած օրհնութեամբ,
Պատմուեց սրանով ամէն մի երկրի,
Հնչեց աականջին աշխարհասփիւռ հեթանոսների,
Մեծ [Սիոնի] պահապանների ձայնը բարձրացաւ`
Եսայիի խօսքի համաձայն,
Եւ նոյն բարբառով կցնծանք բոլորս:
Սրանով խաչի թշնամիները ցնդեցին ջրի առակի նման
Անպատւուեց առաջին փայտի պտղի ճաշակումը,
Խորհրդաւոր նիւթն այս տօնուեց` կոչուելով կեանքի [փայտ],
Անարգուեց երկաթը պատերազմական,
Ինչպէս Տիրոջ սրբութիւն
Ձիու սանձի վրայ
Մեծ նշանի կենսաձայն փայտն այս յարմարեցուեց.
Երկնային հովուի այս օծուած ցուպով
Պատեան դրուեց մարդկային ձեռքի իշխանութեան սուրը:
Տաճարի վէմին քարտաշի մուրճ չգործեց
Իսկ աստուածակերտ խորանների մէջ
Փայտն այս նուիրական
Սլանալով խաչի թեւերով` զօրաւոր է:
Ոչ թէ ամսագլխին,
Կամ եօթն անգամ եօթ յոբելեաններին
Մի անկիւնում խափանուելով է փողհարում,
Այլ տիեզերքի չորս ծագերում
Եւ ծիրերում եզերքների,
Ծովերի անտակ ջրերի ծոցում ու կղզիներում,
Մեծ սաստկութեամբ,
Ինչ-որ աստուածային անարգել ճայթումով
Աւետելով հնչում է:
Այս փայտի յայտնութեամբ
Կոտրուեցին սատակողի սուսերները,
Մեզ համար անօգտակարութիւնից
Ձեւափոխուելով խոփերի ու մանգաղների:
 

Ը

 
Չհնչեց արձագանք խոր անձաւներից
Եւ ոչ օդը վիրաւորելով դժնդակապէս`
Ըստ օտար մի իմաստակի,
Ոչ անախորժ սրութեամբ ականջ մտնելով
Եւ ոչ ուղեղի ամանը չար տհաճութեամբ թնդացնելով,
Ոչ մարմնին ոսկոր խրտնեցնող փուշ բուսցնելով,
Եւ ոչ միտք այլայլող ապշութիւն առաջացնելով,
Ոչ պղնձանիւթ զանգ հնչեցնելով,
Եւ ոչ քարը սալարկի հետ տհաճ զարկուելով:
Նոր այս Սիոնի անխորտակ պարիսպ`
Սա արարչաւանդ գլխաւոր սպասքներից է,
Որ քրիստոնեայ եկեղեցականները
Ղեւտացիների հետ խնամում են զգուշօրէն կրելով,
Հրեշտակի ձայնի օրինակով,
Որ առակողի խօսքը այսպէս տպաւորեց
Հաւքի կանչի նմանութեամբ:
Աւետման նոր շնորհալի նուագարան`
Աստծոյ հոգին առ մեզ արթնացնող,
Քան թէ Սաղմոսարանի օրհնութիւնը Եղիսէի վրայ.
Նախընթաց սկզբնապարող է նա
Բարետաւիղ ողբերգութեանց յարմարալար ջութակների,
Բամբռի բառացի բարառնութեանց բարքը պատկերող.
Մի այլ տեսակի նոր սրինգ տրուած մեզ
Հնի փոխարէն,
Ոչ թէ հեթանոս ուրվաձայն հնչման,
Կամ հրէական խակամտութեամբ,
Որ Տիրոջ ազդմամբ մերժեց մարգարէն`
"Հեռացրո՛ւ ինձնից",
Այլ սիրեց սա ու կրկին պատուեց մաքուր հոգալով
Իբրեւ ահարկու դեւերին ու չար պատահարներին:
 

Թ

 
Եւ արդ, ստացայ օրհնաբանութեամբ,
Յարգանքով գովեցի սրբութեան այս տուրքը`
Ինձ պահպանութիւն, փառատրութիւն քեզ,
Քեզ պաշտամունք եւ ինձ գոհութիւն,
Անթերի կերտուածք արարչական բարձր փառքիդ:
Աստուածարեալ այդ ձայնը թող մտնի
Յօդերս շաղկապող պատուաստի մէջ,
Հանելու հոգուցս դեւերի խաբեութիւնը,
Ստացած անէծքներն ու զազիր մեղքերը:
Այս իմաստաւոր առարկան դարձրու
Ջահավառ ջնար, անջրելի նամակ,
Անխափան ջատագով քո տէրունի տնօրինութիւնների:
Ահա սրանով պարգեւիր, բարեգութ,
Աղաչում եմ, հզօր,
Մեզ կրկին շնորհիր պահպանութիւն
Աներեւոյթ ու երեւելի թշնամիներից:
Ամենալի ձեռք, տուր մեզ,
Որ բաց ես անում եւ մատուցում ես սիրով բաշխելով
Այլեւայլ բաներ,
Օդի քաղցրութիւն եւ անձրեւների օգտակարութիւն:
Ըստ Քո հրամանի սրա բարբառով թող պակասեն`
Տապախառն հողմ, ցաւաբեր փչում,
Գրոհները չար, խարդախ հէների,
Խափանուեն սրանով բոլոր հակամարտութիւնները
Դժնի մատնիչի զօրքերի,
Հալչեն, վերջանան, մեռնեն
Երջանիկ օծեալ այս փայտից որդ եւ ուտիճ
Եւ բոլոր նմանները,
Որ զօրանալով մեր մեղքերից`
Կռւում են մեր դէմ:
Սրանով յոյսիդ երանութեան տունկն արմատացրու
Մեզ պաշտպանելու, ստեղծիչ բոլորի,
Արարածոց Տէր, Սաբեկի ծառն այս,
Որի ոստերից կախուած է, Քրիստոս, քեզանով ծաղկած
Նոր սուրբ աւանդը արդի փրկութեան,
Պտուղը կեանքի անվախճանական:
Այս փառատրելի փայտի բարեհունչ ձայնարձակումով
Խորին խաւարի անհուն հեռուները փախչեն
Խարդաւանող բազմաձեռք ստապատիր ստորնականների
Ներհակ չարքերը:
Հերքուեն սրանով մեր սահմանների
Ստորադրուած, ընտիր-պտղաւետ անդաստաններից
Եւ քո մշակուած կենդանի երկրից`
Վատնիչ վէրքերն ու մորմոքեցնող
[միջատի] հոյլերը,
Սրանով հատուեն յաւելուած պատահարները`
Կրկնատգեղ կամ վայելուչ,
Որ գալիս են մեզ չարի հնարներից.
Իսկապէս վտարուեն սրանով,
Այն ինքնաստեղծ բաները, որ երկակ մեր բնութեան մէջ
Վերերեւում են իբրեւ մերձաւոր դաւաճան,
Մէկին վրիպակ, օտարոտի մտածումներ,
Միւսի մէջ` ապականող կեղտոտ զեռունների
Գարշ գոյացումներ.
Փրկիր, Տէր Յիսուս, աղաչում եմ քեզ,
Փրկիր, բարերար, ինձ մեկնիր աջդ ամէնքից գովուած,
Օգնելով սրանով`
Ազատիր բոլոր թշնամիներից:
 

Ժ

 
Հրամանդ թող խառնուի, միանայ սրան,
Հիմարացած ադամանդէ սիրտս փոխարկելու
Դէպի քո խօսքի արդիւնատրութիւն:
Քո սքանչելիքի հրաշքի նեցուկն այս
Խփես, մխրճես ծորած սրտերն ու լքուած հոգիները,
Ամրապէս կազմելով հաստատես
Ուղիղ, անսասանելի լինելութեան,
Իսկ անշարժին կակղեցնես, որ զարթնի
Եւ զգաստ լինի հեզ հոգով
Քո աստուածութեան պատուիրանի հանդէպ,
Պօղոսի ու Մատթէոսի նման:
Մարդասէր, յիշեցրու այս պատուեալ փայտով
Երախտիքները քո խաչի,
Որով անճառ գործեր կատարեցիր,
Իմ միջից հանիր, ապրեցնող, մեղապարտութեան վտանգը
Նոր տապանակիդ պանծալի լծակներով:
Հզօր, քո կամքով բացուի կեանքի այս ձայնին
Սրտի ականջը յամառողների,
Խուլ ականջները լսեն ակնարկութիւնդ մեծ այս բարութեամբ,
Սրա միջոցով պարզուի լեզուն համրացածների,
Լուսաւորուի տեսողութիւնը աչքերի`
Մաքրապէս նայելու քեզ անայլայլ պշութեամբ,
Կազդուրուի, զղջայ, դարձի գայ կամքը ձանձրացածների:
Տէր, տագնապածիս ընձեռելով տուր
Արցունքի անձրեւ:
Սա քեզնով լինի մեզ ցնծութեան լուր,
Ուրախութեան ձայն, բերկրանքի բարբառ,
Հանգստեան նուագ, երանութեան նիւթ,
Փրկութեան պատճառ, քաւութեան առիթ,
Վշտերի հերքում, խեղդումի խզում,
Եւ արձակութիւն նեղութիւնների,
Կրճատում խեթման, հերքում հեծութեան,
Թառանչումի թեթեւացում, կարիքից ապահովութիւն,
Կրքի կարգաւորում, վհատումի սփոփութիւն,
Բժշկութիւն ցաւերի, հեղգութեան մէջ համբերութիւն
Եւ ուշադրութիւն անտես բաներին:
 

ԺԱ

 
Անխոտոր ու անխոտորնակ այս ցանկալի կամրջով
Եւ վերնաշաւիղ բարձր սրբագնա երկնաչու սանդուղքով
Քո օրհնաբանուած, ահեղ անունով
Հօր մօտը տանես
Բարերար, Հոգուդ առաջնորդութեամբ
Միանալու քեզ անբաժանելի,
Որով եւ սուրբ մէկ ու միակ,
Միասնական տէրութեանդ
Եւ անեղծ արարչութեանդ ստեղծած
Կենդանիներից ու անշունչներից, վայելուչ գոհութեամբ`
Փառք եւ իշխանութիւն
Յաւիտեանս յաւիտենից, ամէն:
 

ԲԱՆ ՂԳ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ

Ա
ՄԵԿՆՈՂԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ ՄԵՌՈՆԻ ՍՐԲԱԼՈՅՍ ԻՒՂԻ ՄԱՍԻՆ

 
Սուրբ եւ ահաւոր անուն անպատում, բարձրեալ,
Միշտ ախորժելի, անձկալի փափագ,
Սրբերգու փառատրողներից միշտ սրբաբանուած,
Որ բնակւում ես սուրբ վայրում,
Լի ամենազեղ բարութեամբ,
Առատաձեռն աննուազելի,
Լոյս բարի եւ ծագումն գովելի,
Երկրպագուած փառաւորութիւն,
Ահեղ եւ անզննելի, ամէն եւ ամէն ինչի մէջ:
Դաշն յոյսի այս խօսքով
Քեզ միանալու ուխտ եմ անում,
Հզօր, այո, ամէն, ալելուիա,
Հանուրի գովեալ թագաւոր,
Բոլորի Աստուած, գոյերի ստեղծիչ եւ կամարար տէր,
Միակ առիթդ պատճառուածների,
Փրկիչ եւ օծեալ մշտապաշտելի:
 

Բ

 
Ուստի մեկնութեամբ պարզաբանելով մեզ համար
Անվախճան այս գանձը ու անփոխադրելի հարստութիւնը,
Յիսուս Քրիստոս, երկնային արքա, որին մեծ դողով սպասարկում են
Ահեղ անմահների լուսաբերան բոցաշնչութիւնները,
Խոնարհուելով կամայօժար, անխոտոր մտքով,
Գոհութեամբ ծունր եմ դնում, ստեղծո՛ղ էութիւնների,
Որ կան տեսանելի եւ ծածուկ:
Որ ես եւ էիր միակ բովանդակը` անպակասելի ամենեւին,
Մեր [պատկերն] առատ, իսկապէս համայն,
Որպէսզի քո լրութիւնից լրացնես,
Օրհնեալ եւ բարեբանեալ, յաւէտ ճանաչուած,
Միշտ անքննելի ողորմութեամբ` մեր փրկութեան համար,
Ի փառս եւ գովեստ անճառ բարձրութեանը
Ահաւոր բարերարիդ:
Սկզբնաձիրդ մեր օծման շնորհի
Մեծախորհուրդ հրաշազարդութեան,
Քանզի քո լոյսը ճանաչեցինք,
Անհաս ճառագայթ, անսահման ծագում,
Հաւասարասփիւռ արեգակ,
Երկակշիռ տարրերի սահմանազատ աստղ,
Ոտքի ճրագ եւ ընթացքի լոյս,
Որով այս խօսքիս յարմարութեան տեսութեամբ
Տօնում ենք հրեշտակական պարերգութեամբ,
Յստակ մտքով, փրկչավայելուչ կնդրուկով խնկելով
Ամէնիմաստիդ առատ պարգեւաբաշխումը,
Անբիծ դաւանման զուարթ իւղով:
Քանզի հէնց սկզբից կողոպտուեց իբրեւ շնորհուած
Բարձրագոյն շնորհից,
Ողորմելի տխրութեամբ,
Սկզբնաստեղծ հայրն իմ,
Գերի մեղքերի` մահուան մատնուեց,
Անզերծ հանգոյցով կապուեց մերժելի ապականութեան,
Ծառի պատճառով` անկումն անդարձ ամենակործան գլորման,
Լոյսից մերժուելով` մատնուեց այս խաւար վայրին:
Իսկ դու, գթած տէր ողորմութեան,
Աւելի քան նա ճանաչեցիր նրան, որ ստեղծեցիր,
Չեղածի ակնկալութեամբ չմնաց այնտեղ,
Ուր էր նախապէս,
Դառնալով անկարող տեսնելու լոյսը
Անսահմանելիիդ վերին անմատչելի գերակայութեան,
Ոչ թէ մշտափայլ յարատեւ վառմամբ
Տարածեցիր [լոյսն] անաղօտ,
Այլ գիշերի մթութեան մէջ, որ սայթաքում են ոտքերը,
Ձեռք բերիր ձէթն ու պատրոյգի նիւթին հիւսելով`
Օրինակ տուիր անախտ միութեամբ մեզ միանալուդ,
Մարդասիրաբար հիւսելով կազմեցիր.
Որպէսզի կանխակորուստ ծառի պատճառով
Մահու ստուերով տարագրուածներս,
Նրա ազգակից պտղի պատճառով
Ջահաւորուելով հաւատի վառմամբ
Վերստին դառնանք նոյն խնկարկութեան,
Ինչպէս որ մահուան փայտին կապուեցիր,
Մեզ նոյնպէս նրա մօտ տարար կապեցիր,
Մեծ խորհրդի օրինակով միաւորուելով կենաց փայտի հետ:
 

Գ

 
Արդ, ինչպէս օրը թերի է առանց գիշերի,
Նոյնպէս է տնտեսութիւնն առանց հարկ եղած ձէթի,
Քանզի ինչպէս սովորական, ոչ նուիրական
Իւղն է լուսաւորում մարմնական աչքի տեսողութիւնը,
Նոյնպէս անիմանալի կերպով
Քոյինաշունչ շնորհի ընտրութեամբ մաքրուածը
Աներեւոյթ հոգիները միաւորում է մեզ
Հրաշափառապէս պայծառացնելով:
Եւ ինչպէս իջնելով սուրբ աւազանի լուսարանը,
Մարմինը լուանալով` հաւատում ենք, թէ սրբութիւն ենք ստանում,
Այդպէս իւղի օծումով յուսավառւում ենք,
Սրանով կարծում ենք անտարակուսելիօրէն
Հոգու զօրութիւն ստացած:
Եւ ինչպէս օրհնաբանելի տէրունական հրամանդ
Նախավճռում էր մեղքերի քաւումն ախտացեալների,
Իսկ դրան չհաւատացողների հանդէպ
Հրաշալի բժշկութիւն անելով`
Մարմնական աչքով տեսանելի,
Հաստատում էիր վստահելի վկա,
Այսպէսեւ այս իւղը` կատարեալ փրկութեան լոյսով,
Լցուելով մեզ վրայ` օծում է մեր խորանն արտաքին,
Իսկ ներքին մարդու մէջ մտնելով ոչ ակնյայտ, այլ ծածկապէս`
Նոր կենդանութիւն է հաղորդում:
 

Դ

 
Նիւթի զանգուածն այս երկնի արարչիդ
Պատկերն է պանծալի.
Քանի որ ովքեր իւղի օգուտն ստացան,
Ստացան եւ ողորմութիւն,
Եւ ի գովեստ քեզ դու սահմանեցիր սա`
"Ողորմած եմ ես, Տէր",
Որովհետեւ ինչպէս սիրոյ հետ նոյնացնում ես
Աստուած անունդ
Նոյնպէսեւ մասամբ կոչւում ես սրանով,
Մեզ պարգեւուածով
Ճարպն այս վեհագոյն մեծութեան խորհուրդն է կերպաւորում
Թանձր երկրային հողանիւթ գոյացութեամբ:
Որովհետեւ կենդանու այս մասը ուտել չէր թոյլատրւում,
Ըստ հին Օրէնքի,
Այլ արարչութեանդ [արժանի] պտուղ էր համարւում,
Նոյնպէս եւ այստեղ,
Որպէս Տիրոջը մատչելի զօրութիւն,
Վայելչապէս նուիրւում է Աստուած Էիդ,
Հաճութեան աւանդն այս`
Հոգուս հարազատ զուգաշաւիղ,
Ուխտով պահուած է Արարողիդ:
Քանզի իմ հոգու օրինակն ու կարողութիւնը`
Անշունչ արիւնը եւ զուարթութեան ճենճերը
[Մատաղի] մսի հատուածների հետ չեն ոչնչանա,
Այլ վերին արքայութեանդ են ձօնւում ճաշակման,
Այդպէս` այս նիւթը ջահաւորական
Մշտաբորբոք ու անաղարտելի:
 

Ե

 
Անդրանիկն արու չէր կարող լինել
Դատաքննութեանը նախագահող`
Առանց օծումով դրոշմուած լինելու,
Եւ չէր կարող անկոխելի տեղը մտնել քահանայութեան,
Եթէ սրանով կատարեալ չլիներ:
Օծումով կնքելով քարը,
Որ խորհրդանիշն էր ընտրութեան խորանի
Յակոբը երազում տեսաւ յարմար սանդուղքը,
Որով իջնելը անճառ բարձրեալիդ
Եւ իմ ելնելը խորհրդանշուեց.
Նա վէմ կանգնեցրեց եւ օծեց իւղով
Ի ցոյց, յիշատակ գալոց օրերի:
Ահարոնի քահանայութեան պայծառութիւնը