Искәндәр бертын аптырап карап торды. Егет бабайның йөзендәге кайгыртучанлыкны күргәч кенә, сорауның мәгънәсе аңына барып җитте. Ул башта иңнәрен генә сикертеп куйды, азак бу хәрәкәтнең Егет бабайны борчуга салачагын уйлап, акланырга ашыкты:

– Юк инде, нинди авыру ди ул!..

– Көйсезрәк күренәсең… Үпкәләгән дисәм… Сине белмәсәм, уйлар идем инде…

– Баш эшләми менә…

Егет бабай сынап карап торды да көлемсерәп куйды. Аннан соң өстәл астыннан бер шешә аракы тартып чыгарды:

– Бәлки?

– Бәлки…—дип килеште Искәндәр,– Берәрне җибәрик, булмаса.

Рюмкаларга салып күтәрделәр.

– Бер сорау бар!—диде Искәндәр. Егет бабай игътибар белән тыңларга әзерләнде. Монда тост әйтешү урынына сорауга җавап биреп эчү гадәткә кергән иде. – Нәрсә ул мәхәббәт?

Егет бабай, шул да булдымы сорау дигәндәй, тәкәббер караш ташлап алды, тик шундук күзләрендә хыялый очкыннар балкып китте:

– Мәхәббәтме?!– ул бераз уйлангандай итте,– Мәхәббәт ул – бөтенесе дә!

Искәндәр тулырак, фәлсәфирәк, тапкыррак җавап көткән иде. Ләкин, төптәнрәк уйласаң, моннан да тапкыр сүзне табып була микән?! Мәхәббәт ул – бөтенесе дә. Шулай шул… Кызганычка каршы, шулай…

Егет бабай, Искәндәрнең үзе белән килешүен сизеп, канәгать елмайды да рюмкасын алгарак сузды:

– Хәзер минем чират. Син әйт менә – шигърият нәрсә ул?

Искәндәр уйга калды. Колагына янә яңгыр җыры килеп керде. Тамчы, там… Там-чы-там… Тик бу хакта уйларга кирәкми иде, моннан арынырга, ераграк качарга теләп рюмка күтәрделәр түгелме соң?!.

– Шигърият ул мәхәббәт кебек, – диде Искәндәр, шаяруга күчеп,– Аны аңлап та, аңлатып та булмый…

Бу җаваптан канәгатьсезлеге Егет бабайның йөзенә үк чыккан иде. Хәзер ул ачы итеп, ник туганыңа үкенерлек итеп нәрсәдер әйтәчәк иде. Тик шуны гына көткән Искәндәр бик җитди кыяфәт белән фикерен төгәлләп куйды:

– Аның белән шөгылләнеп кенә була.

Егет бабай кычкырып көлеп җибәрде. Аннан соң рюмкасын чәкәштерергә сузды:

– Карале, синең дә баш эшли икән бит… Ярый, әйдә.

Рюмкаларны төпләп куйгач, бераз тын утырдылар. Гайрәтле урыс аракысы ашказанын рәхәт яндырып төшеп китте дә аның ләззәтле ялкыны бөтен тәнгә таралды. Мондый мизгелне сөйләшеп әрәм итү бер канунга да сыярлык түгел иде. Бераздан Искәндәр ике рюмканы да кулына алып, елмая биребрәк укырга тотынды:

– Беребез Сак булдык, беребез Сук булдык—

Ике алкашка кереп юк булдык…

Егет бабай моны өнәмәде:

– Сак-Сукка кагылма, – диде ул, катгый итеп,– Сак-Сук – тормыш гармониясе.

– Тормыш гармониясе аерылу-аймылышудан тора мени инде хәзер? Сак белән Сук кавышсалар яшәү тукталачак мени?

Егет бабай аңа:«Бүген тудыңмы әллә» дигән караш ташлады да уйчанланып дәвам итте:

– Көн бар – төн бар, ак бар – кара бар, мәгъриб бар – мәшрикъ бар, Сак бар —Сук бар… Аларның кавышуын син ничек күз алдына китерәсең?

Искәндәр телсез калды. Ул мондый җавап көтмәгән иде.

– Син кытайча фикер йөртәсең, – диде ул бераздан,– Җир-Күк, Ут-Су, Инь-Янь…

– Бер үк Җирдә яшибез, лабаса. Шуңа да Сак-Сук ул кытайның Инь-Яне кебек.

– Ләкин Сак-Сук ике бертуган бит…

– Менә шулай шул,—Егет бабай тантаналы елмайды,– Ике бертуганның кавышканын кайчан күргәнең бар?! Инсест – табу. Борын-борыннан. Ул гарип балалар тууына сәбәпче була.

– Бәлки, син хаклыдыр. Ләкин без бер нәрсәне оныттык. Ир белән Хатын дигәне дә бар бит әле.

Бу юлы Егет бабай уйга калды.

– Алар хакында да «кавышу» сүзен кулланалар, әлбәттә. Ләкин бу очракта ул образлы сүз буларак яңгырый. Ә асылда алар да көн белән төн кебек бер-берсен тулыландырып яши.

Искәндәрнең бирешәсе килмәде. Дөресен генә әйткәндә, бу нәрсәләрне ул күптән киптереп элгән иде инде, аның бөтенләй башка юнәлештә сөйләшәсе, Егет бабайның сүзләре аша үз уйларына, үз тойгыларына яклау табасы килә иде.

– Бер-берсен өзелеп яратып та бергә кала алмаган ярларны да Сак-Сук белән тиңлиләр бит әле.

Егет бабай аңа серле караш ташлады. Аннан соң шелтәле тавыш белән әйтеп куйды:

– Нәрсә өчен бу юк-бар сорау белән маташа әле, дип уйлаган идем аны. – Аннан соң беркавем тын торды,– Бездә эшлиме, әллә авторларыбыз арасыннанмы?

– Кем?

– Ярый, вакыты җиткәч, кем икәнен үзем әйтермен.

Егет бабай рюмкаларга аракы койды да Искәндәргә карады:

– Монысын тост әйтеп эчик әле, —диде ул, үтенгәндәйрәк итеп, Искәндәрнең баш кагуын күреп рюмкасын чәкәштерергә сузды – Әйдә. Гаиләләребезнең иминлеге өчен!

Озак кына дәшми утырдылар. Искәндәр инде тамчы җырын да тыңламады, хәмер тәэсире белән дә ләззәтләнмәде, ул бары тик бер генә нәрсә хакында баш ватты – үзе дә уйларга курыккан нәрсәне Егет бабай ничек сизде икән? Бу сорауга ул җавап таба алмаячак иде, бу сорауга җавап эзләү үз көчеңне юкка әрәм итү. Шуңа ул сүзне бөтенләй башка юнәлешкә борды:

– Карале, Егет бабай… Чынлап та яздан бирле яңгыр яумады мени?

Егет бабай елмаеп куйды:

– Бер дустым бар иде. Черниковкада яши бу, телецентрда эшли. Көн дә шул араны урый инде. Шул сөйли торган иде: «Малай, бер мәлне айнып китсәм, Октябрь проспектын төзеп бетергәннәр.» Теге кич кайтканда исерек була, йоклап кайта икән, иртән эшкә килгәндә – махмырдан, башын да күтәрерлек хәлдә түгел. Ә син соң… Исереп тә йөрмәдең бугай инде…

Искәндәр елмайды гына. Акбабай дәвам итте:

– Мин ул хакта бер нәрсә язган идем. Теләгең булса, сиңа укыйсым килә… – Искәндәрнең ризалык белдерүенә сөенеп, өстәп куйды,– Ләкин ул озын һәм… Ярый, укып карыйм әле…

Искәндәр тәүдә җиңел әйбердер дибрәк уйлаган иде, шуңа бик игътибар бүлеп бетермәде, ә соңыннан аны туктатып, яңадан укырга кушты. Үзе, аңламыйрак калган урыннары булса, соңрак иркенләп тикшерермен дип, сиздермичә генә диктоффонын кушып куйса да, һәр сүзгә диккать биреп тыңлый башлады. Егет бабай үзенә күрә бер канәгатьлек белән, шигырь сөйләгәндәй итеп укырга тотынды:

«Яздан бирле яңгыр яумады.

Җәйнең аяз кояшлы көннәре тәүдәрәк кешеләрнең күңеленә чиксез сөенеч алып килгән иде. Алар шәһәрнең шырпы кабыдай бертөрле йортларыннан табигать кочагына ташландылар, шул хозурда күңел ачып, балык тотып, су кереп рәхәтләнделәр, елга буйларында бала-чаганың чыр-чу килгәне белән аралашып гармун, гитара моңнары, төрле телләрдә җырлаган тавышлар туктаусыз ишетелеп торды, тәмле учак исләре ерак—еракларга таралып борыннарны кытыклады; шушы ямьле көннәрдә ярсызлар ярын тапты, мәңге бергә булырга вәгъдәләр бирештеләр, парлыларның бер-берсенә булган мәхәббәте тагы да арта төште, моңарчы эт белән мәче кебек яшәгәннәре дә иркә сүзләр белән эндәштеләр, сөю назларына бирелделәр; кояш җиргә елмаеп караса, җир кояшка багып балкыды, бу көннәрдә кешеләр генә түгел, бөтен дөнья, бөтен галәм туй итә сыман иде. Ләкин тора-бара тоташ бәйрәмнәр арыта башлады, кешеләрнең күңелендәге яктылык тоныкланып калды, күңелләр генә түгел, хәтта үләннәр, хәтта яфраклар үзләренең соклангыч яшеллеген җуеп караңгылана барды, ә озакламый саргаеп, сәлперәеп, ачлыктан йончыган сабыйдай гарипләнеп калдылар. Җир кояшка карап елмаймады, ул үз тәне буйлап дәртле җырлар җырлап аккан гөрләвекләрне сагынды, гөрләвекләр сутын үз вакытында тиешенчә сеңдереп кала алмаганы өчен өзгәләнде, үзенең язгы ялгышларына үкенгәндәй, ялгыш кына сибәләп киткән ике-өч бөртек яңгыр тамчысын да комсызланып йотты, моны зур бәхеткә санап, атналар буена оныта алмады, шул өч тамчы аның төшләренә керде һәм ул ләззәтле елмаеп уянды да әлеге бәхетнең бары тик төштә генә булуына әрнеп газапланды; әлеге газапларыннан арынырга теләп, ул елгаларны сыгып алырдай итеп кочты, сулар саегып, ярлар тараеп калды; судагы балыкларга һава җитмәде, алар кайнап торган тынчу дөньяларыннан котылырга теләп, ярга сикерделәр, ләкин судан башын сузу белән кояш нурларында кибеп шундук җан бирделәр; Җир яңгыр көтеп тилмерде, яңгыр аның өчен сөю назлары кебек кадерле иде, яңгыр аның өчен бердәнбер яшәү чыганагы иде; ул үзенең сөеклесен көткән гашыйк кебек, азатлыкны көткән тоткын кебек, үз бәхетен көткән мескен кебек күк йөзендә пәйда булыр кара болытларны көтте; әгәр бу мизгелдә аннан:«Нәрсә ул бәхет символы?» – дип сорасалар, ул ике дә уйламыйча:«Кара болыт!» – дип кычкырыр, моның белән генә дә тыелып кала алмас:«Бәхет ул – кара болыт! Кара болыт – бәхет ул! Шуны да аңламыйсыз мени соң?!.»– дип үртәлер шикелле иде…»

Егет бабайның ашкынулы тавышы, тәрәзәгә бәрелгән яңгыр тамчылары белән бергә үрелеп, әллә нинди сәер бер халәт тудыра иде. Кояш нурларыннан коргаксып бер тамчы суга, бияләй кадәрле болытка тилмергән Җир. Инде атнага якын туктамый яуган яңгыр. Шушы капма каршылык, битарафлык пәрдәләрен ертып, әллә нинди уйларга этәрә…

Ләкин тойгылар тирәненә чумарга насип булмады. Ишек шакыдылар да секретарьша кыз керде:

– Егет бабай, сезне шеф чакыра.

Үз әсәренең тәэсиреннән айнып җитәлмәгән карт аңа аптыраулы караш ташлады, азак эшнең нәрсәдә икәнен аңлап алды да:

– Ярый, кызым, хәзер керермен,– дип урыныннан кузгалды.

Егет бабай чыгып бераз тору белән, ишек ачылып китте дә Алсуның башы күренде:

– Искәндәр, диктофоныңны биреп тор әле,– диде ул, бүлмәгә узып та тормастан, һәм сораганын аның кулында күрү белән коридорга эндәште,—Таңчулпан, мин таптым. Искәндәрдән алырсың…

Һәм кайдадыр китеп тә барды. Аның артыннан ук Таңчулпан керде. Ул бер сүз дә дәшмәде. Хәтта күтәрелеп тә карамады. Искәндәр дә ни дип әйтергә дә белми аптырады. Теленә бер юньле сүз, башына ипле фикер килмәде, бары тик йөрәгенең ярсып тибә башлавын тойды да, арка үзәгеннән ләззәтле ялкын узганын тойды. Диктофонны биргәндә, кулы Таңчулпанның бармак очларына тиеп киткәч, аяк астында җир убылгандай бер халәт кичерде, күз аллары томаланды, башы әйләнде. Ишек ябылган тавыштан гына бераз һушына килгәндәй булып, көч-хәл белән урынына барып утырды. «Соңгы вакытта юньләп йокы да күргән юк,– дип уйлады ул, – Җитмәсә, аракы да күп эчелә. Ял итеп алырга кирәк. Ял кирәк. Юкса, бөтенләй аяктан егылуың бар…»

Ләкин бу уеның күз буяу, үз-үзен алдау өчен генә икәнен ул белә иде. Үз-үзеңне алдап яшәп булмый, иртәме-соңмы ачыктан-ачык танырга туры киләчәк. Барсын да. Әлеге халәтнең төн йокысы күрмәүдән түгел икәнен дә, Сак-Сукларны кавыштыру уе кайдан килгәнен дә… Барсын да танырга һәм дөреслекнең күзенә карап:«Яңгыр ул «тамчы, там»—дип җырламый бит… Ул «Таңчулпан» – дип җырлый!..» – дияргә туры киләчәк.

3

«Яздан бирле яңгыр яумады,»– дип кабатлады Таңчулпан.

Үзенә килгән кунак белән әңгәмәләшкәч, ул Искәндәрнең кассетасын да тыңлап караган иде. Хатын-кызның кызыксынучанлыгымы, әллә башка сәбәп беләнме, тик ул диктофон эчендә онытылып калган кассетаны тикшермичә түзә алмады. Искәндәр ниләр майтара икән? Нәрсә уйлый икән? Әңгәмәдәшләре белән ул ничек сөйләшә икән? Башта: «Бер-ике җөмләсен генә булса да, тавышын гына булса да ишетим,»– дип уйлаган иде. Магнит тасмасыннан Егет бабайның бик тә сәнгатьле итеп нәрсәдер укыганын ишеткәч, аны ахрынача тыңламый кала алмады. Тыңлады да… Егет бабай нәкъ менә Таңчулпан хакында язгандыр сыман тоелды. Ул да бит, яңгыр көткән Җир кебек нәрсәдер көтә, ялкыткыч бертөрлелек белән аккан тынчу көннәреннән ул да гарык булган бит. Ул хәтта үзенең нәрсә көткәнен дә белә, әмма бу турыда уйларга гына курка, уйласа, тотанаклы һәм тыныч, читтән караганда хәтта бәхетле дә булып күренгән дөньясы җимерелер дә яшәүенең бар мәгънәсе хәрабәләр астында калыр сыман тоела.

«Язгы ялгышлары өчен үкенгәндәй… Язгы ялгышлары өчен үкенгәндәй… Язгы ялгышлары өчен… Язгы ялгышлар…»

Кечкенә чагында ук үзсүзле, тискәре бала булган ул. "Киреләнүеңә түзелмичә урам уртасында бәргәләп алган чакларым да бар иде",– ди иде әнисе дә. Тора-бара мондый тискәрелеге басылды, ә менә үзсүзлелеге бетмәде. Хәер, моны начар сыйфатка исәпләмәде Таңчулпан, һәр эштә мөстәкыйль фикер йөртергә омтылу, һәр нәрсәгә үз карашың булу тискәрелек дип тә аталмыйдыр әле. Әнисе дә "тискәре" дип әрләштерсә дә, моны бары тик яратып кына әйтә иде бит. Таңчулпан үз кызын шулай битәрләгән кебек.

Унөч-ундүрт яшьлек чакларында көзгегә караган саен эче поша иде аның. Кечкенә буй, ябык кына гәүдә. Әллә нинди кирәкмәгән зур күзләр. Китапларда язылганча, зәңгәр, һич югы кара да түгел бит ичмасам, ә соры төстә, мәченеке диярсең. Шул рәвешле, һәр төшеннән гаеп табып, үз күңелен үзе имгәтә дә көннәр буена сыкранып йөри иде. Шулай да ахирәтләре, тиңдәшләре белән аралашканда болар бераз онытылып тора, чөнки Таңчулпанны барсы да ярата, үз итә, алар өчен кызның матурлыгы түгел, ә яхшы иптәш булуы мөһимрәк иде. Әнисе дә, аның күңел кичерешләрен аңлагандай, һәрдаим сөеп-иркәләп, аның озын чәчләренә, керфекләренә соклануын белдереп тора, ара-тирә:" Чынлап та шундый гүзәл кызмы бу, әллә үзем яратканга гына шулай тоеламы!"– дип әйткәләп тә ала иде. Ахирәтләренең үз итүен, егетләрнең дә сокланулы карашларын тоюданмы, әкеренләп, әүвәлге кимсенүләре юкка чыкты, ул үзенең дә менә дигән гүзәл икәнлегенә ышана төште, бу ышану үз-үзенә ихтирамын, шәхеслек горурлыгын арттырды.

Ачык йөзле мөлаем кыз булды Таңчулпан. Шаянлыгы, шуклыгы да җитәрлек иде. Юк кына нәрсәләрне дә күңелле күренешкә әйләндерә белүе, котылгысыз күренгән хәлләрдән дә чыгу юлын тиз таба алуы белән дә аерылып тора иде. Шуңа да ахирәтләре арасында абруе зурдан булды, аларны үзенә аудару өчен бер нәрсә кылмаса да, кызлар Таңчулпанга тартылдылар, ярдәм сорап та, киңәш сорап та киләләр, аның белән дуслашуны абруйга саныйлар иде. Үсеп буй җиткергәч тә шулай дәвам итте. "Бер егет артымнан йөри, нишлим икән?"– дип тә килделәр, "Фәлән егеткә гашыйк булдым, ничек сиздерим икән?"—дип тә сер чиштеләр. Таңчулпан аларга берәр киңәш биргәндер инде, тик ул мәхәббәт хисе белән таныш түгел иде. Китаплардан укып, кинолардан карап аның ләззәтле һәм изге тойгы икәнен чамаласа да, шуграк егетләр үзен озатырга маташуын күрсә дә, ул гашыйк булуның нәрсә икәнен дә беми иде әле. Әлбәттә, аралашып йөргән егетләреннән кайберләре аңа ошый һәм кыз алар белән аеруча яхшы могалләмәдә иде. Ләкин дөньяңны онытып гашыйк булырлык дәрәҗәдә түгел иде алар, буйга җитеп беренче һәм бердәнбер мәхәббәтен көткән кызның күңел таләпләренә дәва булырлык түгел иде.

Унынчыны тәмамлап, институтка керергә хыял корып йөри иде Таңчулпан. Мондый чакларда күңелеңне иләсләндереп, мәхәббәт хакында гына уйлап йөреп булмый, укырга, имтиханнарга әзерләнергә кирәк. Ләкин яшьлек китапка төбәлеп кенә яши алмый, дус-ишләрең белән аралашуны, күңел ачуларны да таләп итә. һәм ул эшенә дә, укуына да, җилләнеп алуга да өлгерә. Шуңа да яшьлек бит ул.

Нәкъ әнә шул мәлдә классташ кызының абыйсы Ильяс армиядән отпусыга кайтып төште. Киткәндә чебеш кебек кенә бер малай иде, әле үсеп, тазарып кайткан. Кыска алынган куе кара чәчләре, атлетларча гәүдәсе, көч-гайрәт сирпеп торган хәрәкәтләре белән ул кино геройларын хәтерләтә иде. Клубка чыккач ул барсы белән дә кочаклашып күреште, кызларның бит очыннан үбеп тә алды. Тик Таңчулпанны күргәч кенә ничектер сәерләнеп катып калды, утлы карашларын кыздан ала алмый торды. Таңчулпан кызарды, хәтта колакларына кадәр кызган тимер төсенә кергәндәй тоелды. Күкрәгендә нәрсәдер тертләп өзелгәндәй булды, йөрәге ашкынып типте. Моның нәрсәдән икәнен дә аңламады кыз. Бу халәт аңа таныш түгел иде. Кичке уеннардан соң ахирәте һәм Ильяс белән бергә кайттылар. Таңчулпан бик сөйләшмәде. Ә кереп урынга яткач, төне буе күзен йоммады. Күңелдә әйтеп аңлата алмаслык рәхәтлек тә, газап та, курку-шикләнү дә тагы әллә нинди тойгылар бергә буталып утлы өермә куптарды. Ул өермәнең ялкын телләре иркәли дә, яндыра да кебек иде. Аның, берчә, галәм яңгыратып көләсе, берчә, тәгәрәп ятып елыйсы килде. Күз алдыннан Ильясның утлы карашлары, колак төбеннән тавышы китмәде.

Таңчулпан гашыйк иде.

Ә икенче көнне Ильяс аны озатып куйды. Капка төбенә җиткәч, озак кына сөйләшеп тордылар. Нәрсә хакында?– монсын хәтерләми кыз, ул күңелендә кайнаган хисләр тәэсиреннән ни тере, ни үле бер халәттә иде. Егетнең куллары биленә кагылгач, бөтенләй таралып киткәндәй булды. Иреннәр иренгә кушылды… Рәхәт иде кызга, тик ниндидер курку катыш бер тойгы бу халәттән котылуны таләп итте. Таңчулпан ирексездән башын читкә борды, аннан соң куллары белән егетнең күкрәгенә таянды.

–Җитәр, кирәкми…

– Кирәк!– Ильяс аны куенына алмакчы булган иде, кызның каты торуын күреп тыелып калды.

Имтиханнар кайгысы китте Таңчулпаннан, нәрсәгә генә тотынса да Ильяс хакында уйлады. Уйлары каршылыклы иде. Берчә, үзенең тәүге очрашуда ук кочаклатып-үптереп торуы өчен гарьләнде, аны йомшак кызга исәпләр дә бүтән борылып та карамас дип курыкты, берчә, капка төбендә озаграк тормавына үкенде.

Ильяс икенче көнне дә, өченче көнне дә килде… Урамнарда, яланнарда йөрделәр. Баштагы күңел давылы гомер буе дәвам итәр кебек тоелса да тора- бара тына башлады. Таңчулпан Ильясны көтеп ала, аның янына шатланып чыга иде. Тик инде егет хакында көннәр буе уйланып йөрмәде, язгы елга булып ташкан хисләр кабат үз ярына кайтты. Кабат хәрби хезмәткә китәр алдыннан Ильясның: "көтәрсеңме?"– дигән соравына уңай җавап бирсә дә үз сүзенә үзе дә бик ышанып җитмәде. Амияга киткәч, егетнең хатлары бер-бер артлы агылып кына торды. Алар Таңчулпанның күңеленә назлы бер рәхәтлек өсти иде. Ләкин кыз үзе язарга бик ашыкмады, икенең берсенә генә җавап бирде. Үз хәлен үзе дә аңламады ул, Ильяс аңа шул тиклем якын да, шул кадәр ят та кебек иде. Нишлисең, мәхәббәт шулай буладыр инде. Ильяс армиядән кайтып яңадан очраша башласалар, хисләре дөрләп кабыныр әле.

Авылда да, институтка укырга кергәч тә артыннан йөрүче егетләр аз булмады. Тик Таңчулпан берсен дә ияләштермәде аларның. Хәер, күрше авылдан Тәлгать ябышып диярлек йөргән иде, берничә тапкыр озатып та куйды. Ә кыз нишләсен, тукмап озата алмый ич. Капка төпләренә җиткәч, беренче уңайлыктан ук файдаланып, өйләренә сыпырта иде. Юк, тиргәшмәде дә, кыргыйланмады да ул, ни дисәң дә Тәлгать начар егет түгел иде, чибәрлеге дә бар, тәртипле дә. Таңчулпанның Тәлгатькә исе китмәвен күреп, ахирәтләре шелтәләп тә алгалады:

–Менә дигән егет бит. Җитмәсә, колхоз рәисенең улы. Аңа кияүгә чыксаң, балда-майда гына йөзәчәксең.

Әлбәттә, хәерчелектә гомер итәсе килми иде кызның. Бай кешенең баласы кем булса да ярлылыкта интекми ул. Аннан соң яратышып өйләнешеп тә озак яшәмәгән гаиләләр авылда да хәтсез генә. Ахирәтләре бу яклап хаклы иде, әлбәттә. Әйбәт кеше белән бергә яши-яши мәхәббәт тә килергә мөмкиндер әле ул. Тик Таңчулпан Тәлгать белән йөрергә үзен мәҗбүр итә алмады. Әнисенең сүзләре дә колагына кергәндер инде.

– Байга түгел, яраткан кешегә чыгарга кирәк,– ди торган иде ул,– Аның мөлкәте, барыбер, синеке булмый. Бергә тапкан мал гына кадерле була ул. Алтын сарайда тоткын булганчы, гади ояда асылкош булганың.