КЕЛІН

ЖҰМЕКЕН НƏЖІМЕДЕНОВ

(1935–1983)

1

 
Сонау жылдар еді бұл…
Күзетті аспан күңіренген ел үнін.
Ел күзетті əкесі жоқ баланы,
Шал күзетті жесір қалған келінін.
 
 
Күзетті ана нəрестесіз бесігін,
Жар күзетті күйеуінің есімін.
Түн ішінде түндей қара шал қақты
Кей жесірдің іштен ілген есігін.
 
 
Ар күзетті туған жердің картасын,
Көлін, тауын, жесірлерін, жартасын.
Күзетті іні ер-тоқымын ағаның,
Ай күзетті кəрі аспанның қабағын.
 
 
Жатты солай талай қыс пен күз өтіп,
Бұл дүние бірін-бірі күзетіп…
 
 
«Сонау жыл» деп аталады ол енді!
Жазсақ-тағы шаттық жайлы өлеңді;
Елестетсем қара жылды, көз жасын,
Əлі күнге шыдамаймын өз басым.
 
 
Соғыс күлі көміп кеткен денені
Көктем гүлі қайта көктеп түледі…
Қасиетіңді білу үшін аяулы ел,
Қасіретіңді есіме алғым келеді.
 
 
Сонау жылдар еді бұл…
Келін сонда дəл жиырма бес жаста еді,
Ойламаушы ең қартаяр деп əсте оны.
Кісі жоқта айна алдына келетін,
киіп алып қызыл мақпал жилетін.
 
 
Түйме орынын жаңғыртумен күнбе-күн
Он саусақ та атқаратын міндетін.
Қайта-қайта тарқатылып қара шаш
қара бұлттай жаба-тұғын күн-бетін.
 
 
Белгісіз бір ұят буып кейде оны,
«Толысқаным – семіргенім ғой» – деді.
Бірден-бірге ауырлады ол, қалды əне
Бір ай бұрын киіп жүрген көйлегі.
 
 
Бір қуаныш, бір қорқыныш бойды алып,
Қала-тұғын кейде оңаша ойланып.
Күн-күн сайын үдей өсіп молайған
Арылғысы келе-тұғын сол ойдан.
 
 
Кейде алуға қызығатын ана атын, –
Мұндай сезім өзіне де жаңа тым.
Бірақ шалдар «қызым» десе – нұрланып,
«Келін» десе – қоңырайып қалатын.
 

2

 
Солқ етті жер бір түні…
Түтін жұтты көкжиектің құлқыны.
Сол бір сəтте жинай алмай түрды аспан
Миығында қалып қойған күлкіні.
 
 
Күлкі-дағы – күннен қалған бір белгі, –
Күн соңында қызыл шапақ